Kasteel Nederhorst

[For the English part scroll down or click this link]

Kasteel Nederhorst in het kort

Kasteel Nederhorst heeft een lange geschiedenis, gesticht rond 1257, met de eerst vermelding als donjon “ter Horst”, in 1301. De donjon was waarschijnlijk opgebouwd uit hout. Welke langzaam veranderd is in het huidige kasteel. De sporen van de oude stenen donjon/toren zijn nog te zien in de linker buitenmuur van het kasteel (als je naar de hoofddeur kijkt, op de linker muur). Hier zie je in het midden nog een strook stenen wat de buitenmuur was van de toren.
De tuin heeft een oppervlakte van wel 5Ha.

De bekendste bewonder was Godard van Reede (1588-1648). Hij laat tussen 1629 en 1632 de Reevaart graven om een stuk van de Vecht af te steken. De Reevaart is in 1979 gedempt.
Bij het kasteel hebben ook de Toonder studio’s gestaan. Hier is de tekenfilm Ollie B. Bommel gemaakt en dit kasteel heeft gediend als voorbeeld voor kasteel Bommelstein in de film.

Bezienswaardigheden:
♦ De Versierde Tuinvazen (pilaren) links en rechts van de oprijlaan, in Lodewijk XIV-stijl, uit de 18de eeuw.
♦ De linker buitenmuur van het kasteel (kijkend op de hoofdingang) hier is nog een stuk muur te zien die behoort tot de oude donjon.
♦ Stal en koetshuis.
♦ Kasteelhek.
♦ Bloemen perkje voor de ingang met hierin het wapen van Nederhorst den Berg.
♦ Het sierhek op de steiger/balkon aan de achterkant van het huis. Dit sierhek heeft op de aanlegsteiger langs de Reevaart gestaan.

Laatste wijziging: 24-02-2024 [dd-mm-yyyy]; door: GJS.

Lees verder in het Nederlands onder het Engelse deel.

Castle Nederhorst, in short [English]

The castle is not accessible, but can be viewed, if the gate at the Juliana-Bernhardplein is open (that is not the main gate). If the gate is open it can be viewed by foot and dogs on a leash. Without permission, the making of photo shoots is prohibit, making photo’s for own use is allowed, but don’t take pictures of others.

Castle Nederhorst is built on the border of the provinces Utrecht and Noord-Holland. Castle Nederhorst has a long history, first mentioned as fortified tower “ter Horst”, at the middle ages. The tower would be made of wood. This wooden tower slowly changed to the castle that you see today. There are traces of the stone defence tower at the left wall (if you look at the main entrance of the castle, the left wall). The vertical ribbon on the wall is a piece of the old defence tower, that can also be seen at the inside of the castle. At the bottom the tower has 2,5m thick walls!
The garden has a surface of 5Ha.

The first known inhabitant of castle Nederhorst is family Wulven in 1260. The family van Wulven has changed there family name to “Van der Horst”.
The best known inhabitant of the castle is Godard van Reede (1588-1648). Between 1629 en 1632 he digs the Reevaart, a 2,4 km long canal trough Nederhorst den Berg. People by boat could save themselves 3,1 km. On most pictures, of the village Nederhorst den Berg, the bridge over the canal plays a important role. The bridge was needed to remain access to the island that arise by digging the canal. At 1979 the Reevaart is closed and filled up.
The castle was also home the the Toonder studio’s. The movie “Als u begrijpt wat ik bedoel” van Ollie B. Bommel is made in the castle. The castle Bommelstein as it is called in the movie, is to the example of castle Nederhorst. That is why castle Nederhorst is also called Bommelstein. There is also the Bommelstein route, a hiking route trough Nederhorst den Berg.
The first time the castle was destroyed was at 11 February 1673 by looting France. They were frustrated that they could not reach Amsterdam so they destroyed all the villages at border of the water (the water line) that protected Amsterdam. The second time the castle was struck by destruction was at 1971 the castle caught fire during its restoration. The clocks that were stored in the castle, about 1000, were all destroyed. also like the archives and work of the Toonder studio’s, who were housed at the top floors.

Things to see

◊ Decorated vases or pillars left an right of the driveway. Both in the Louis XIV-style, from the 18th century.
◊ The left outer wall (looking the the main entrance, at you left). This piece of wall originates of a former stone defence tower that is also can be seen at the inside. At the bottom the wall is 2,5m thick!!
◊ Stable and coach house.
◊ Castle fence, places at 1730. And removed during the WWII.
◊ Flower bed before the entrance of the castle. You can notice the the coat of arms of Nederhorst den Berg.
◊ Little piece of the Reevaart canal. Can best be seen at the slotlaan.
◊ The mistake street. The “Philips van Wassenaerlaan“, because it was thought that Philips van Wassenaer (1200-1223) had founded this castle. But it involved a other house Ter Horst witch stood in Voorschoten.

Learn more by reading other interesting stories

◊ ABOUT RONDJEVECHT.NL [English]
◊ NEDERHORST DEN BERG [English], a strange village.
◊ PETERSBURG [English], a lost jewel with international allure, next to river Vecht.
◊ WILLIBRORD CHURCH [English], the oldest church in these parts.

Te bezichtigen

Het landgoed is, als het hek open staat (niet het grote hek), overdag te voet te bezichtigen (via Juliana-Bernhardplein (Streetview)), kinderen onder begeleiding. Huisdieren, ook aangelijnd, niet toegestaan. Zonder toestemming geen fotoreportages.
Locatie: Slotlaan 4, 1394 BK Nederhorst den Berg. GPS coördinaat: 52.261504, 5.042543.
◊ Twee vazen/pilaren langs de oprijlaan.
◊ Linker muur van het kasteel (als je naar de hoofdingang kijkt aan de linker kant). Is een verticale strook te zien dat nog van de oude stenen weertoren is. De weertoren is ook nog aan de binnenzijde van het kasteel in tact.
◊ Stal en koetshuis.
◊ Kasteel hek aan de hoofdingang (is tijdens WOII weggehaald).
◊ Parkje voor de ingang van het kasteel hierin kunt u het wapen van Nederhorst ontdekken.
◊ Klein overgebleven stukje Reevaart aan de Slotlaan.
◊ Vergisstraat “Philips van Wassenaerlaan“.

Het kasteel

De geschiedenis is veel bewogen en start rond 1257 met de bouw van donjon “ter Horst”, door de familie van Wulven. De familie is zich later Van der Horst gaan noemen.
In 1278 verovert Floris V het noordelijk deel van de Vechtstreek en kwam zodoende in het Hollands invloedsfeer te liggen en Nederhorst de Berg ligt dan opeens op de grens van Holland en het Sticht en dus tussen de strijdende partijen. M.a.w. het donjon wordt opeens zeer belangrijk. [Bron: Werinon 70, blz 25, punt 7. “WAT IEDEREEN MOET WETEN VAN NEDERHORST DEN BERG”. De canon van Nederhorst den Berg is op komst. Door Els van Damme & Jan Baar]
De eerste keer dat kasteel Nederhorst genoemd wordt is in 1301. Alfer I van Wulven (genoemd tussen 1280-†1303) draagt het kasteel op aan de bisschop van Utrecht, Guy Avesnes (1253–1317). Er is ook een hardnekkig verhaal dat Philips van Wassenaer (1200-1223) de grondlegger was van kasteel Nederhorst, maar hierin is een vergissing gemaakt door een betaling van Huis Ter Horst maar dat ging over huis Ter horst in Achterberg bij Rhenen. Aan deze vergissing dankt de Nederhorst den Berg de vergisstraat “Philips van Wassenaerlaan“.
(Bron: Werinon De Adellijke stichting van Nederhorst den Berg. In de vroege middeleeuwen. Hoofdstuk 4, Alfer van Wulven geïdentificeerd als grondlegger van kasteel Nederhorst. Blz. 41. Door Els N. G. Van Damme. Historische kring Nederhorst den Berg).

Nederhorst den Berg behoorde tot 1819 tot de Utrechtse Nedersticht. Een sticht is een gebied waar een abt of bisschop over regeerde. Het Nedersticht Utrecht komt grotendeels overeen met de huidige provincie Utrecht.  Het kasteel ligt op een strategische plaats net op de grens tussen Holland en het Utrechtse Nedersticht. Er stond al een houten kapel waar nu DE KERK OP DE HEUVEL staat. Beide, de kerk en de donjon staan op een zandduin, die is ontstaan in de laatste ijstijd.

De burcht diende om het sticht te beschermen tegen de Hollanders. De burcht bestond uit een woon en verdedigingstoren. De toren van 5,5 x 5,5 m had muren van wel 1,25 m tot 2,5 meter dik!

In 1536 is Kasteel Nederhorst toegetreden tot de ridderhofstad. Een ridderhofstad gaf de ridder meer aanzien en vrijstelling van belastingen. Als voorwaarde voor het toetreden gold dat het kasteel moest zijn voorzien van een slotgracht met ophaalbrug en dat er bijgebouwen rond kasteel Nederhorst stonden.

Omstreeks 1633 heeft Godard van Reede (1588-1648) het kasteel grondig laten verbouwen en kreeg, de door Floris V geïntroduceerde, vierkante vorm met de vier torens. In 1635 laat de stad Utrecht 4 glas in lood ramen plaatsen, met de afbeelding van het wapen van de stad Utrecht. Hieruit kan met opmaken dat het kasteel in een goede staat verkeerde en dat het aan alle eisen van een ridderhofstad voldeed. De tuinen beslaan een oppervlakte van ongeveer 5Ha grond en was in deze tijd erg functioneel ingedeeld. Het heeft waarschijnlijk bestaan uit een groetentuin met bomen. In 1713 is de tuin aangepast naar een strak en symmetrisch,  typisch 17de eeuwse ontwerp.

Op 11 februari 1673 plunderen en vernielen de Fransen met meer dan 1000 man deze contreiën, hierbij werd ook kasteel Nederhorst niet gespaard.

Een GRAVURE VAN KASTEEL NEDERHORST UIT 1791 laat zien dat het kasteel, nu in bezit van Godard Willem van Tuyll van Serooskerke (1691-1757), zijn huidige vorm heeft gekregen. In de zuidelijke gevel, als je aan de voorkant kijkt, aan de linker buitenmuur, is nog een verticale strook van de oude toren in de muur te zien. Het is sindsdien dienst gaan doen als een buiten plaats. De rijken verbleven in de winter in de stad en ′s zomers in hun buitenverblijf. In 1730 kreeg het kasteel een gietijzeren hek.

In 1850 werd het Ridderhofstad opgeheven door Willem II (1792-1849), na aanleiding van de invoering van de Provinciewet, ontworpen door Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872).

Inhoud deze pagina:

Kasteel Nederhorst in het kort

Castle Nederhorst, in short [English]

..> Things to see at castle Nederhorst

..> Learn more by reading other interesting stories

Te bezichtigen

Het kasteel

Inhoud deze pagina

Bewoners van donjon “Ter Horst” / kasteel “Nederhorst”, familie Wulven/Ter Horst (1257-1560)

Bewoners van kasteel Nederhorst, families van Zuylen en van Reede (1560-1692)

..> Godard van Reede (1588-1648), heer van Nederhorst, Kortenhoef, Horsterweerd, Vreeland en Overmeer

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie Tuyll van Serooskerke (1692-1757)

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie de Vos van Steenwijk(1757-1774)

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie Hope (1774-1803)

Bewoners van kasteel Nederhorst, dominee Rappardus en familie Haersma (1803-1825)

Bewoners van kasteel Nederhorst, Freule C. J. A. Warin (1825-1902)

Bewoners van kasteel Nederhorst, Godard J. K. baron van Lynden (1902-1929)

Bewoners van kasteel Nederhorst, Frederik Otto Graaf van Bylandt (1929-1948)

Verschillende bewoners van kasteel Nederhorst, vervolg

De Reevaart

Tijdlijn kasteel Nederhorst

Kasteel heren en vrouwen van Nederhorst

Gevonden niet gebruikte boeken/artikelen

Aanbevolen verhalen op “RondjeVecht.nl”

Bewoners van “donjon Ter Horst”/”kasteel Nederhorst”, familie Wulven/Ter Horst (1257-1560)

De lijst met bewoners van Kasteel Nederhorst in het boek “De geschiedenis van Nederhorst den Berg” van de heer J. Krol, begint met:

Heer Ridder Alfert van Wulven was leenheer van 1257 t.m. 1296 van, een waarschijnlijk houten, donjon Ter Horst (Nederhorst).
Rond 1257 worden overal in het Sticht, ongeveer de provincie Utrecht, kastelen gebouwd. Werinon ligt op de grens van het Sticht. De familie Van Wulven heeft t.p.v. Werinon, zo hete Nederhorst den Berg voorheen, de rechtsmacht.
Alfert van Wulven was getrouwd met Mabelia. De familie van Wulven krijgt in 1274 grote onenigheid met de heren van Amstel. Dit heeft geleid tot plunderingen in het Utrechtse Sticht. Zeer waarschijnlijk is donjon Ter Horst (Nederhorst) hier ook aan ten prooi gevallen. Floris V heeft rond 1278 het noordelijk deel van de Vechtstreek verovert en valt dan onder Hollands bestuur [Bronnen: 1; 2; 3; 42].

Alfer I van Wulven was leenheer van 1296 t.m. 1335, van het, waarschijnlijk stenen, donjon Ter Horst (Nederhorst).
De eerste in 1301 beschreven bewoner is Alfer I van Wulven (genoemd op 1280-±1335). Hij heeft de woon- en verdedigingstoren in bruikleen gesteld van de latere Utrechtse bisschop, Guy van Henegouwen (1253-1317). Hij kreeg Ter Horst (Nederhorst) weer in bruikleen. Hierdoor werd Alfer I leenheer, onder de voorwaarde dat Guy de toren, te allen tijden mocht gebruiken. In ruil daarvoor kreeg Alfer I bescherming tegen de Friezen en de heren van Amstel. Langs de Vecht doet baksteen zijn intrede als bouwmateriaal. Ik vermoed dat de donjon is opgebouwd in steen. In 1303 wordt Alfer I gevangen door de helpers van de heren van Voorne, i.v.m. de twist, wie de rechtspraak mocht doen in de Horsterwaard (Nederhorst).  In 1313 moet Alfer I voorkomen i.v.m. het doodslaan van Lambrecht Coninc. Alfer I is twee keer getrouwd, zijn eerste vrouw was Heilwig van Haerlem (±1290-±1317). Alfer I is rond 1318 getrouwd met zijn tweede vrouw, Elisabeth (Lysbeth) de Rover van Montfoort. [Bronnen: 1; 2; 3].

Alfer II van Wulven/Ter Horst was leenheer van 1335 t.m. 1345 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Rond 1317 volgt Alfer II (±1317-1345) zijn vader op. Alfer II is in 1335 getrouwd met Hadewich van Raephorst (van Bloemensteyn) (ca.1317-1399). Alfer II verandert zijn achternaam naar “Van der Horst”. Alfer II is ook leenheer maar niet van de Utrechtse bisschop maar van de graaf van Holland, Willem IV (1307-1345). Willem IV was in oorlog met de Friezen en in 1345 wordt Alfer van Wulven opgeroepen door zijn leenheer om mee te vechten tegen de Friezen. Willem IV is met 758 schepen en 15.000 man op weg gegaan. De Friezen die Willem IV, op 26 september 1345 al opwachtten met 60.000 man, hebben de slag bij Stavoren, of slag bij Warns gewonnen. Bij deze slag verloor Alfer II , samen met nog 18.000 man het leven. [Bronnen: 1; 4].

Alfer III van der Horst was leenheer van 1345 t.m. 1401 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Alfer III van der Horst (±1340-1403) wordt eigenaar van donjon Ter Horst op ongeveer 5 jarige leeftijd. Maar wordt pas in 1355 leenheer. Waarschijnlijk was zijn moeder Hadewich van Raephorst tot die tijd zijn voogd. Alfer III was lid van de Ridderschap van Utrecht en was twee maal getrouwd. Zijn eerste huwelijk was met Belia van Braeckel en zijn tweede huwelijk met Mabelia van den Woude (?-1389). Met Belia, zijn eerste vrouw, kreeg hij i.i.g. één dochter Kerstijn (of  Christine). Met Mabelia, zijn tweede vrouw, krijgt Alfer III i.i.g. 2 kinderen, Alfer IV en Clementia.

Het ridderschap van Alfer III betekende dat hij een stem had in belangrijke besluiten. Zo had hij ook op 17 mei 1375 de Stichtse landbrief ondertekend. Een soort Stichtse grondwet waarmee de Staten van Utrecht werden geboren. Met deze “wet” kregen buiten de bisschop en zijn kapittels ook het ridderschap en de Stichtse steden officieel een stem in het kapittel.

Alfer III was ook actief betrokken bij het ontginnen van deze omgeving. Hij bezat Overmeer en pachtte sinds 1380 Kortenhoef, Ankeveen en Horsterwaard en inde hier belastingen. In 1390 kreeg hij ook Overmeer van zijn zwager Wouter van Matenesse. De families Matenesse en Van der Horst waren goed bevriend. Zo hielp Alfer III in 1393 bij het herbouwen van huis “te Riviere” in Schiedam, ook wel “Huis Matenesse” genoemd. Het huis was beschadigd geraakt in 1351 tijdens een van de twisten tussen de Hoeken en de Kabeljauwen. Het kasteel te Riviere was voor de bisschop van Utrecht voor groot belang. Waarschijnlijk dat Alfer III samen met Wouter van Matenesse tot ridder werden geslagen.
Als ik nu naar de jaartallen kijk, lijkt het me meer dat Wouter van Matenesse Overmeer heeft geschonken aan Alfer III in ruil voor hulp bij de herbouw van het kasteel. [Bronnen: 1; 3; 5].

Alfer IV van der Horst was leenheer van 1401 t.m. 1434 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Op 1 augustus 1401 kreegen Alfer IV van der Horst en zijn vrouw Maria van Hodenpijl de zeggenschap over huis Ter Horst inclusief de te erven goederen onder de voorwaarde dat ze Alfer IV, zijn vader in zijn levensbehoeften zouden voorzien. Maria is een dochter van Dirk Hodenpijl en Machteld van Heemstede. Alfer IV en Maria kreegen in 1401 hun eerste zoon Alfer V. Alfer IV van der Horst werd in 1398 net als zijn vader opgeroepen door de Hollandse leenheer, Albrecht van Beieren (1336-1404), om tegen de Friezen te strijden. In 1404 trad hij toe tot Ridderschap Holland.

Andere kinderen uit het huwelijk tussen Alfer IV en Maria zijn:
Johan, derde zoon. Woonde van 1407 op een hofstede bij de kerk met de naam “De Kershoff”.
Odilia, zesde dochter. Ze had met haar echtgenoot, Jan van der Meer, van ca.1418 – ca.1439 in Maarsen gewoond in “Huis Ter Meer“. [Bronnen: 1; 3].

Alfer V van der Horst was leenheer van 1434 t.m. 1467 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Circa 1436 huwde Alfer V (±1401-1466) met Otte van Beesde (±1415-1492). Otte van Beesde was de erfgename van “huis Varik” te Tielerwaard, dus na de dood van haar broer, Willem van Beesde, in 1481, kwam “Huys te Varik” in haar bezit. Gerbrand van Beesde, de vader van Otte, was getrouwd met Aleyda van Varik en zo kwam huis Varik in de familie.  Aleyda van Varik is niet de moeder van Otte, dat is Hadewich (Haze) van Heessel uit het Betuwse plaatsje Heeselt. Alfer VI werd ±1440 geboren.

In 1456 trad de nieuwe bisschop David van Bourgondië aan. Dus weer een nieuwe leenheer voor Alfer V. David van Bourgondië startte o.a. met de bouw van de Utrechtse Dom.
Alfer V was Ridder en in 1459 maarschalk van het Sticht Utrecht. Alfer V breidde in 1463 zijn land in/rond Nederhorst den Berg uit met de aankoop van een aan de Vecht gelegen stuk buitendijks land in Overmeer, genaamd Allensnesse. Dit land was oorspronkelijk van Hendrik Frenk van der Vliet hier in de buurt woonde. Hendrik leende het land van Lyon van der Torre, woonachting in Brussel. Het stuk land kon worden gekocht omdat van der Vliet was overleden en Lyon van der Torre kinderloos en arm was. Na de dood van Alfer V is Otte met haar kinderen in huis Varik gaan wonen. [Bronnen: 1; 3].

Alfer VI van der Horst was leenheer van 1467 t.m. 1485 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Alfer VI van der Horst (±1440-1485) werd in 1467 leenheer van burcht Ter Horst. Alfer VI  was getrouwd met Judoca Dirksdr. van Zuylen van Harmelen (ze werd ook wel Joost, Josine of Josina genoemd) haar voorouders waren bezitters van zowel kasteel Harmelen en de Haer. Alfer VI en Judoca kregen twee kinderen, Alfer VII (±1480-1535) en Dirk (±1483-1559). Tussen 1481 en 1483 woedde er een burgeroorlog in het Utrechtse Sticht, de Stichtse oorlog. Hier moest Alfer VI toch het één en ander van hebben meegekregen. Hun jongste zoon Dirk erfde in 1492 op ongeveer 10 jarige leeftijd huis Varik. Na de dood van zijn broer, Alfer VII, viel ook Ter Horst onder hem. [Bronnen: 1; 3].

Alfer VII van der Horst was leenheer van 1486 t.m. 1535 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Alfer VII van der Horst (±1480-±1535) werd in 1486 leenheer van burcht Ter Horst. Alfer VII was ook lid van het ridderschap van Utrecht, ook was hij betrokken bij het herstel van de dijken. Onder andere van de Diemerdam en de dijken tussen Muiden en Naarden. Deze dijken braken rond die tijd veelvuldig door door stormen, zoals een storm in 1490 en 1530 Felixvloed en 1532 Allerzielenvloed. Alfer VII is rond 1535 kinderloos en ongehuwd overleden. [Bronnen: 1; 3 blz. 112].

Dirk van der Horst was leenheer van 1536 t.m. 1559 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Dirk van der Horst (±1483-1559) getrouwd met Catharina van Varick, erfde via zijn moeder, Judoca van Zuylen van Harmelen, in 1492, huis Varik. Na de dood van zijn broer, Alfer VII in 1535, erfde Dirk ook donjon Ter Horst waar hij in april 1536 leenheer van werd. Hij was waarschijnlijk sporadisch in huis Ter Horst. Zijn hoofdverblijf was dus huis Varik, waar zijn vrouw ook opgroeide. Ondanks dat Dirk weinig in Nederhorst was, werd donjon of kasteel Ter Horst in 1536 een ridderhofstad. Wat betekende dat er een slotgracht werd gegraven met een ophaalbrug en de nodige bijgebouwen aanwezig waren. Het echtpaar bleef kinderloos maar Dirk had wel twee bastaard kinderen. Een zoon en een dochter. Zijn zoon Gijsbert van der Horst bij moeder Aleid Gerritsdr. [Bronnen: 1; 3 blz. 113; 7 blz 32 tm 37].

Gijsbert van der Horst was leenheer van 1559 t.m. 1560 van donjon Ter Horst (Nederhorst).
Gijsbert van der Horst was de bastaardzoon van Dirk van der Horst (±1483-1559). Gijsbert zou donjon Ter Horst erven, maar hiervoor was overheidstoestemming nodig. Deze toestemming moest Dirk aanvragen bij Karel V. Hij kreeg toestemming na een aanvraag in 1533 die pas in 1553 verleend werd. Dat alle bezittingen naar Gijsbert zouden overgaan, was ook geregeld in de erfenis van Dirk in 1557.

Gijsbert werd in augustus 1557 leenheer van Varik en werd in 1560 ook leenheer van donjon ter Horst. Hij bezit dus twee kastelen.

Gijsbert trouwde met Johanna van Weerdenburg en later met Frederica van Hemert van Wadenoyen. Gijsbert kreeg twee zonen; Dirk van der Horst en Wolter van der Horst, deze werd de latere leenheer van Varik. Het is niet bekend van welke vrouw(en) de kinderen zijn.

Gijsbert had dus twee kastelen en hij deed op dezelfde dag dat hij donjon Ter Horst uit de erfenis kreeg, in 1560, ook weer afstand van de donjon. Ter Horst ging over op Dirk van Zuylen van de Haer. Met deze overdracht ga ik er ook vanuit dat de naam van de donjon definitief veranderde van Ter Horst naar Nederhorst. Dit omdat er verwarring was met donjon Ter horst in Achterberg bij Rhenen. De toevoeging Neder slaat op het feit dat Nederhorst meer stroomafwaarts ligt als Ter Horst in Achterberg. Vanaf nu noem ik donjon Ter Horst dan ook Nederhorst. [Bronnen: 1; 3 blz. 115; 6].

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie’s van Zuylen en van Reede (1560-1692).

De lijst met bewoners van Kasteel Nederhorst in het boek “De geschiedenis van Nederhorst den Berg” van de heer J. Krol.

I.v.m. de jaartallen en familienaam reken ik Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken die leenheer is van 1670 t.m. 1692, even als een Van Reede omdat eigenlijk de dochter van Gerard van Reede, Elisabeth van Reede het kasteel heeft geërfd.

Dirk van Zuylen van de Haer was leenheer van 1560 t.m. 1568 van donjon Nederhorst.
Dus op 30 januari 1560 werd Dirk van Zuylen van de Haer heer van Zevender, Spengen, Cockengen, Bijleveld en Haenwijk, leenheer van Donjon Nederhorst. Dirk van Zuylen van de Haer trouwt in 1533 met Josina van Drakenburg(?-1586). Dirk van Zuylen is burgemeester van Utrecht. Dirk reserveert het kasteel meteen voor zijn vrouw, zodat het kan dienen als haar levensverzekering op haar man. Binnen de familie was er onenigheid over de juiste erfgenaam. Al op 22 januari 1560 had ene Herman van Zuylen al aanspraak gemaakt op de Nederhorstse leen/donjon, omdat hij door bloedverband hier meer aanspraak op zou maken. Herman bleek een directere bloedband te hebben met de 6de dochter van Alfer IV van der Horst en Maria van Hodenpijl. Dat was Odilia, die getouwd was met Johan van der Meer. Herman van Zuylen van Batestein werd in het Hof van Utrecht op 31 juli 1563 in het gelijk gesteld, daarna definitief door de Grote Raad van Mechelen op 9 november 1566. Op 18 juni 1568 werd Herman van Zuylen van Batestein, leenheer van donjon Nederhorst. [Bronnen: 1; 3 blz. 116].

Herman van Zuylen van Batestein was leenheer van 1568 t.m. 1579 van donjon Nederhorst.
Herman van Zuylen van Batestein werd dus op 18 juni 1568 leenheer van Nederhorst door de leeneed af te leggen bij koning Philips II. Herman van Zuylen was al leenheer van Huis Batestein bij Harmelen. Herman verkocht op 24 november 1579 donjon Nederhorst aan Goert van Reede van Saesfeld. [Bronnen: 1; 3 blz. 117].

Goert van Reede was leenheer van 1579 t.m. 1585 van donjon Nederhorst.
Goert van Reede van Saesfeld, heer van Saesveld, Amerongen, Zuilestein en Nederhorst (1516-1585) koopt in 1579 donjon Nederhorst terwijl hij al aardig op leeftijd is. Goert van Reede trouwt in 1544 met Geertruid van Nyenrode(1525-1605). Goert van Reede is hoofdschout van Utrecht(1555-1564) en lid van het Hof van Utrecht. Goert koopt donjon Nederhorst voor zijn zoon Frederik. Schijnbaar bedenkt Goert zich, want Frederik erft kasteel Amerongen. Zijn broer Gerrit of Gerard erft donjon Nederhorst. Goert van Reede wordt in de kerk te Amerongen begraven. In de WILLIBRORD KERK hebben 2 sierramen gezeten één met het wapen van Goert van Reede(1516-1585) en één raam met het wapen van zijn vrouw Geertruid van Nyenrode(1525-1605) [Bronnen: 1; 3 blz. 118; 7 blz 32 tm 37].

Gerrit of Gerard van Reede was leenheer van 1585 t.m. 1612 van donjon Nederhorst.
Gerrit of Gerard van Reede van Saesfeld (1555-1612) efde in 1585 donjon Nederhorst van zijn vader, Goert. Gerrit\Gerard bekleede hoge posities als kanunnik van de Dom in Utrecht. Ook was hij lid van de Geëligeerde Raad van 1595 tot 1611. Waarschijnlijk had Gerrit\Gerard een start gemaakt met het verhogen van het comfort van Nederhorst. Ook had hij het startschot gegeven voor het droogleggen van de Horstermeerpolder. Hij kreeg in 1612 het octrooi om de Horstermeer droog te leggen. Gerrit\Gerard werd samen met zijn vrouw Mechteld Peunis van Diest (1562-1615) in de WILLIBRORD KERK begraven.  [Bronnen: 1; 3 blz. 118; 6; 7 blz 32 tm 37].

Godard van Reede was leenheer van 1612 t.m. 1648 van Kasteel Nederhorst.

Godard van Reede heer van Nederhorst, Kortenhoef, Horsterweerd, Vreeland en Overmeer was de bekendste inwoner van het kasteel. Godard van Reede(1588-1648) was een handig politicus. Al in 1618 werd hij lid van de Staten van Utrecht en hij kreeg steeds meer kennissen en familieleden op belangrijke posten. Zoals zijn twee broers Johan van Reede (heer van Renswoud) en Ernst van Reede (heer van de Vuursche en Drakenstein). Godard van Reede was oranjegezind en volgde de ambities van Frederik Hendrik (1584-1647).

Godard heeft donjon Nederhorst (of kasteel) grondig verbouwd naar zijn huidig staat. Zoals is te zien in de oudste tekening van het kasteel van Roelant Roghman. Godard van Reede was de oudste zoon van Gerrit of Gerard van Reede (1555-1612) en Mechteld Peunis van Diest (1562-1615). Godard trouwde tweemaal. Zijn eerste huwelijk was in 1617 met Emerentia Oem van Wijngaarden (1578-1632), een dochter van de president van het hof van Holland, de heer Gerrit Oem van Wijngaarden. Met Emerentia kregen ze 6 kinderen. Godard trouwde voor de tweede maal in 1635 met Catharina van Utenhove (1603-1656), zij kregen geen kinderen.

Godard breidde ook zijn landelijke bezittingen verder uit en kocht in 1624 de heerlijkheden Kortenhoef en Ankeveen met het recht op visserij en rechtspraak. Hij investeerde in de kopermolens in Amersfoort voor de internationale wapenindustrie. Hij stak geld (en verloor veel geld) in de kolonisering van Nieuw Nederland (New York) in de hoop dat Nederlandse boeren zich daar konden vestigen. En zo te verdienen aan hun producten zoals: druiven, tabak, hout en bont.

In Nederhorst den Berg investeerde hij in de drooglegging van de HORSTERMEER POLDER en in Naarden het Naardermeer. De eerste poging tot drooglegging van de Horstermeer was moeizaam door het vele kwelwater. De poging duurde van 1612 tot 1636 en lukte pas definitief door de intrede van de stoommachine in 1882. In 1628 begon men op zijn initiatief met het graven van DE REEVAART welke in 1632 (na 4 jaar) gereed kwam. Hiermee nam het verkeer door het dorp toe en verdiende men door tolheving aan de doorgang van boten.

Godard heeft ook het kasteel verbouwd. Waarschijnlijk krijgt het nu (2024) bekende rechthoekige vorm met op de vier punten zeshoekige torens. Met stalen en een slotgracht met ophaalbrug. De slotgracht moet aan openwater liggen dus de het graven van DE REEVAART en een kanaal van DE REEVAART naar de slotgracht zijn onderdeel van de verbouwing. In 1635 krijgt het kasteel vier glas in lood-ramen van stad Utrecht ten ere van de voltooiing van de verbouwing van het kasteel. Met in iedergeval één raam met het wapen van Utrecht. De vier glas in lood-ramen zijn vervaardigd door glasschrijver Dirk Both.

Godard van Reede was in 1646 naar Münster gegaan om te onderhandelen over Vrede  na de 80 jarige oorlog. Hij wilde de vrede eigenlijk niet ondertekenen. Dit omdat er in 1635 een verdrag was gesloten tussen de Fransen en de Republiek om samen te werken in de stijd tegen Spanje. En zodoende niet onafhanelijk de vrede konden sluiten. Met name de provincies Zeeland en Utrecht hielden vast aan het verdrag. Voor de Hollanders was vooral internationale erkenning van de Republiek van belang. In oktober keerde de onderhandelaars terug naar om ruggespraak te houden. In januari 1648 werd de vrede van Munster ondertekend. Godard tekende het verdrag pas op 22 april 1648. Dit omdat hij al behoorlijk ziek was. Op het verdrag was te zien dat het zegel van Godard er later was tussen gevoegd. Het is het meest rechtse zegel. Op 5 juni 1648 werd overal in de Republiek feestelijk de vrede uitgeroepen. Dit had Godard van Reede nog meegemaakt. Hij stief op 25 juni 1648 en is in de Dom in Utrecht begraven.

Na zijn dood bleek Godard van Reede vele schulden te hebben gemaakt en moesten weer veel van zijn bezittingen worden verkocht. Zijn oudste zoon Gerard Baron van Reede had tot lang na de dood van zijn vader zorgen over deze schulden. Dit is ook te lezen in Werinon 99 – Jonkheren contra Naarden. Blz 39 tm 48 van de Historische kring. [Bronnen: 1; 7 blz 38 tm 41; 10].

Meer lezen? zie: Godard van Reede (1588-1648) heer van heer van Nederhorst, Kortenhoef, Horsterweerd, Vreeland en Overmeer

Gedeeltelijke tijdlijn m.b.t. Godard van Reede(1588-1648), tussen 1588 en 1648:
◊ 1588, 30 Sept.;  Godard van Reede wordt geboren.
◊ 1612;   Start poging drooglegging Horstermeer. De vergunnig is op 19 februari 1612 verleend;
◊ 1617;   Eerste huwelijk van Godard van Reede met Emerentia Oem van Wijngaarden(1578-1632);
◊ 1618;   Godard van Reede wordt lid van de Staten van Utrecht;
◊ 1624;   Godard van Reede koopt de heerlijkheden Kortenhoef en Ankeveen met het recht op visserij en rechtspraak;
◊ 1628;   Begin graven van DE REEVAART door Nederhorst den Berg;
◊ 1629, Mei.;   De Horstermeerpolder wordt onderwater gezet om Holland te verdedigen tegen de Spanjaarden [Artikel: Nederhorst den Berg in oude uitgaven. Door Frits Booy.Bron: Vecht en Eem. nr. 3, september 2013. blz 227];
◊ 1632;  DE REEVAART is na 4 jaar gereed;
◊ 1635;   Tweede huwelijk van Godard van Reede met Catharina van Utenhove(1603-1656);
◊ 1635;   De vier ramen van de gemeente Utrecht zijn geplaatst in kasteel Nederhorst ter ere van de voltooiing van kasteel nederhorst;
◊ 1635;   Verdrag tussen de Fransen en de Republiek om samen te werken tegen Spanje;
◊ 1636;   Staking poging drooglegging Horstermeerpolder;
◊ 1646;   Godard van Reede gaat naar Münster om te onderhandelen over Vrede n.a.v. de 80 jarige oorlog;
◊ 1648, Jan;   De vrede van Munster wordt ondertekend (niet door Godard van Reede omdat hij ziek is);
◊ 1648, 22 April;   Godard van Reede tekent als laatste de vrede van Munster;
◊ 1648, 5 Jun;   De vrede wordt in de Republiek uitgeroepen;
◊ 1648, 25 Jun;   Godard van Reede overlijdt.

Gerard van Reede was leenheer van 1648 t.m. 1652 van kasteel Nederhorst.
Gerard van Reede, heer van Nederhorst, Kortenhoef, Vreeland, Overmeer, Horstwaard, Zuilen, Westbroek, Swesereng, Lockhorstergerecht en Kockengen (±1624-1670),  heeft lang de schulden van zijn vader moeten beheren. Gerard van Reede was getrouwd met Anna Elisabeth van Lockhorst(?-1652) en kregen een kind Anna Elisabeth van Reede (1652-1692). Gerards schoonvader Adam van Lockhorst(±1587-1656), heer van Zuylen, Westbroek en Lockhorst van Swane van Ledenberg, had slot Zuylen in zijn bezit. De vrouw van Gerard overleed 3 weken na de geboorte van hun dochter op 30 oktober 1652. Tijdens het leven van Gerard gaat kasteel Nederhorst even snel door de familie i.v.m. de schulden die Gerard van zijn vader, Godard, moest beheren. In hetzelfde jaar kocht Gerards schoonvader, Adam van Lockhorst, kasteel Nederhorst van Gerard van Reede.

Adam van Lockhorst was leenheer van 1652 t.m. 1656 van kasteel Nederhorst.
Kasteel Nederhorst ging in 1656 samen met kasteel Zuylen over op Adams klein dochter Anna Elisabeth van Reede (1652-1692) (dochter van Gerard).

Anna Elisabeth van Reede was “leenheer” van 1656 t.m. 1667 van kasteel Nederhorst.
Anna Elisabeth van Reede (1652-1692) was in 1665, op 13 jarige leeftijd, gehuwd met Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken(1642-1693). Gerard hertrouwde in 23 Aug. 1657 met zijn nicht Agnes van Reede van Drakestein (?-1692). Agnes van Reede van Drakestein was de weduwe van Reinout van Tuyll van Serooskerken heer van Stavenisse, Tienhoven en Rijnhuizen. Anna Elisabeth van Reede en Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken droegen het kasteel en heerlijkheid Nederhorst den Berg in 1667 weer over aan hun vader/schoonvader Gerard.

Gerard van Reede was leenheer van 1667 t.m. 1670 van kasteel Nederhorst.
Gerard van Reede is 11 Sept. 1670 overleden en werd begraven in de WILLIBRORD KERK waar nog een WAPENBORD VAN GERARD VAN REEDE aan hem herinnert. Met het overleiden van Gerard was de mannelijke lijn van de Van Reede uitgestorven. Agnes van Reede van Drakestein, overl. 26 Mei 1692 mocht waarschijnlijk tot haar dood op kasteel Nederhorst blijven wonen. Elisabeth van Reede woonde met haar man op kasteel Zuylen dat ze van haar opa, Adam van Lockhorst, had geërfd. Na het overlijden van Gerard werd zijn schoonzoon, Hendrik Jacob, weer leenheer.

Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken was leenheer van 1670 t.m. 1692 van kasteel Nederhorst.
Het koppel, Elisabeth en Hendrik Jacob, woonde nog in kasteel Zuylen, terwijl de weduwe van Gerard, Agnes van Reede, waarschijnlijk nog in het kasteel Nederhorst woonde. Het verblijf van Agnes van Reede was dan geen rustig verblijf aangezien in 1673, 11 februari er 1000-man te voet van Utrecht naar Vreeland getrokken om de boel hier te plunderen. De boze Fransen konden door de waterlinie Amsterdam niet bereiken en zijn hier de boel komen afbranden. Dit is ook gebeurd met kasteel Nederhorst. Zie ook de afbeelding van een GEPLUNDERD OVERMEER. Na de verwoesting is het kasteel weer opgebouwd maar door wie is niet bekend. Aangezien Anna Elisabeth van Reede (1652-1692) de dochter van Gerard nog leefde en gefortuneerd was, lijkt het logisch dat zij heeft bijgedragen aan de opbouw van het kasteel. Al kan het ook zijn de volgende eigenaar Godard Willem van Tuyll van Serooskerke zijn, die het kasteel koopt in 1692 (of 6 Maart 1696, volgens bron 9) na het overlijden van Gerard’s dochter, Anna Elisabeth van Reede.
Ook van AGNES VAN REEDE hangt nog een wapenbord in de WILLIBRORD KERK. [Bronnen: 1; 8 blz 25 tm 30; 9].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Gerard van Reede, tussen 1652 en 1692:
◊ 1652, 30 okt.;   De vrouw van Gerard van Reede, Anna Elisabeth van Lockhorst, overlijdt, 3 weken na de geboorte van hun dochter;
◊ 1652;   Adam van Lockhorst koopt kasteel Nederhorst van Gerard van Reede;
◊ 1656, 18 Jan.;   Adam van Lockhorst overlijdt;
◊ 1657, 23 Aug.;   Gerard van Reede hertrouwt met zijn nicht Agnes van Reede van Drakestein;
◊ 1665; 20 Aug.;   Dochter van Gerard, Anna Elisabeth van Reede trouwt met Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken.
◊ 1667, 13 Dec.;   Gerard van Reede wordt weer leenheer van Nederhorst;
◊ 1669, Jan.;   Gerard van Reede heeft onenigheid met Lodewijk de Bas over een 40 tal zwanen in de HORSTERMEER;
◊ 1670, 11 Sept.;   Gerard van Reede overlijdt;
◊ 1673, 11 feb.;   Fransen trekken plunderend van Utrecht naar Vreeland, dus ook door Nederhorst den Berg;
◊ 1682, 30 April;   Anna Elisabeth van Reede overlijdt (dochter van Gerard);
◊ 1692, 26 Mei;   Agnes van Reede van Drakestein (tweede vrouw van Gerard) overlijdt;
◊ 1692, 24 Juli;   Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken (schoonzoon van Gerard) koopt kasteel Nederhorst;

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie Tuyll van Serooskerke (1692-1757).

Godard Willem van Tuyll van Serooskerke was leenheer van 1692 t.m. 1708 van kasteel Nederhorst.
Godard Willem van Tuyll van Serooskerke, heer van Welland (1647-1708) was van Zeeuwse origine. Godard Willem van Tuyll van Serooskerke was kind van Johan van Tuyll van Serooskerke en Anna Walburg van Reede van Amerongen. Godard Willem van Tuyll van Serooskerke kon het kasteel kopen, omdat Anna Elisabeth van Reede van Zuylen in 1692 op 40 jarige leeftijd overleed. Godard kocht het kasteel voor zijn zoon Godart uit zijn tweede huwelijk met Dorothea Pesser(?-1695). Zijn zoon Godart heeft ook werkelijk in het kasteel gewoond. (Volgens bron 9 koopt Godard Willem van Tuyll van Serooskerke kasteel Nederhorst op 6 Maart 1696). Met zijn eerste vrouw, Eleonora Constantia van der Meyde(1643-1681), kreeg hij een dochter Susanne Eleonore van Tuyll van Serooskerken(1679-1750). Deze dochter trouwde met Jan Arent de Vos van Steenwijk(1684-1713), hun zoon, Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk(1713-1779), kocht in 1757 kasteel Nederhorst.

Even wat geschiedenis. De Gouden eeuw was voor de Nederlandse republiek voorbij. Door de grote welvaart en gedreven handel van de Republiek heeft men ook vele vijanden gemaakt, zoals de Engelsen en de Zonnekoning, Lodewijk XIV, koning van Frankrijk. Hieruit ontstond de Spaanse Successieoorlog van 1701 t.m. 1713.

Godard was de spreekheer voor Utrecht en tijdens deze strijd verwoordde hij de Utrechtse anti-stadhouderlijke (Willem III) standpunten eb voerde de strijd tegen het zeer overheersende gewest Holland. Godard was zeer gericht op een snelle vrede met Frankrijk. Godard was zelfs persoonlijk naar de Zonnekoning, Lodewijk de XIV gegaan om over vrede te onderhandelen. Zijn tegenstander, stadhouder Willem III (1650-1702), zocht juist toenadering tot het protestantse Engeland. Stadhouder Willem III was ook getrouwd met de Engelse Mary Stuart (1622-1695) koningin van Engeland van 1689 tot haar dood in 1695. Willem III had Godard met 120 van zijn collega’s uit het gewest Utrecht uit hun functie gezet i.v.m. de vredes onderhandelingen. Hierdoor is Godard 30 jaar amdteloos geweest. Na de dood van Willem III in 1702 werden de ontslagen mannen weer in hun functie gezet. Godard van Tuyll van Serooskerke, heer van Welland (1647-1708) had zich tot zijn dood ingezet voor de vrede. Een vrede die hij zelf niet meer mocht meemaken, omdat hij op 19 februari 1708 stierft. Hij werd begraven in de Pieterskerk in Utrecht. De vrede werd in 1713 in Utrecht gesloten. Onder de opgang van de ingang van het Utrechtse stadhuis (Stadhuisbrug 1) is nog de herinneringsplaquette te zie ‘Vrede van Utrecht 1713-2013‘. [Bronnen: 1; 8 blz 25 tm 30; 9; 11].

Godart van Tuyll van Serooskerke was leenheer van 1708 t.m. 1757 van kasteel Nederhorst.
Godart van Tuyll van Serooskerke (?-1757) was de zoon van van Godard Willem van Tuyll van Serooskerke, heer van Welland (1647-1708). (Godart wordt ook beschreven als Godard, ik hou Godart aan zodat het verschil met zijn vader duidelijk is). Godart trouwde met Eleonora Constantia van der Meyden. Met haar kreeg hij vijf kinderen waaronder dochter Adriana Petronella barones van Tuyll van Serooskerke gehuwd, met Georg Friedrich baron fon Sternfels en dochter Dorothea barones van Tuyll van Serooskerke. Godart was kanunnik van Oud-Munster te Utrecht en later hoog-drossaard van Daelhem en Hertogenrade. Godart werd op 8 Februari 1725 gekozen tot eerste lid van de Staten van Utrecht. Mogelijk heeft hij later op het kasteel gewoond maar in eerste instantie had hij het kasteel verhuurd. Godart van Tuyll van Serooskerke overleed 10 Januari 1757 in Utrecht. Het kasteel ging over op zijn zus Dorothea, douairiere van Georg Wilhelm von Hohendorff, een bekend krijgsman en staatsman in dienst van de keizer. Dorothea verkocht kasteel Nederhorst op 18 Juli 1757 aan haar neef Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk, heer van Havixhorst. drost van Vollenhove. [Bronnen: 1; 11].

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie de Vos van Steenwijk(1757-1774).

Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk was leenheer van 1757 t.m. 1774 van kasteel Nederhorst.
Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk(1713-1779), heer van Havixhorst, heer van Nijerwal, Hogenhof, Oldenhof, Noord en Zuid-Welle (Noord- en Zuid-Welle werd ook wel Welland genoemd), Nederhorst den Berg en Overmeer, drost van Vollenhove en heerlijkheid Kuinre, werd op 30 November 1713 geboren en werd in 11 April 1738 lid van het ridderschap van Overijssel. Hij was van 1741 tot 1745, ordinaris gedeputeerde van de HMH Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden. Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk trouwde op op 11 februari 1743, met Geertruid Agnes van Isselmuden(1721-1793). Zijn vader was getrouwd met Susanne Eleonore van Tuyll van Serooskerken(1679-1750), de dochter van Godard Willem van Tuyll van Serooskerke(1647-1708), Jan Arend Godard en Geertruid kregen tien kinderen. Jan Arend Godard bleef in Overijsel wonen. Jan Arend Godard kocht in 1757 kasteel Nederhorst en in 1758, boerderij/hoeve ”Het Hemeltje” bij Overmeer. In 1767 kocht Jan Arend Godard, Hogenhof en in 1738 [bron 13] of in 1770 [born 14] Nijerwal, in 1769, Oldenhof [Bron: Stadvollehove.nl]. Hij verkocht op 16 April 1774, kasteel Nederhorst aan John(Jan) Hope, koopman en bankier uit Amsterdam. Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk overleed op 18 September 1793 in Vollenhove.  [Bronnen: 1, blz 50-51; 12; 13, 14, 16, 20].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk, tussen 1713 en 1793:
◊ 1713, 30 Nov.;   Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk geboren;
◊ 1738, 11 Apr.;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk, lid van het ridderschap van Overijssel;
◊ 1738;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk kocht Nijerwal, of in 1770 [born 14];
◊ 1741, 1 Mei;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk wordt ordinaris gedeputeerde van de HMH Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden;
◊ 1743, 11 Feb.;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk, trouwt met Geertruid Agnes van Isselmuden(1721-1793);
◊ 1745, 31 Okt.;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk stopt als ordinaris gedeputeerde van de HMH Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden;
◊ 1757;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk koopt heerlijkheid en kasteel Nederhorst;
◊ 1758;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk koopt boerderij/hoeve ”Het Hemeltje” bij Overmeer;
◊ 1767;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk koopt Hogenhof
◊ 1769;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk koopt Oldenhof;
◊ 1774, 16 Apr.;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk verkoopt heerlijkheid en kasteel Nederhorst aan John (Joan) Hope;
◊ 1793, 18 Sep.;   Jan Arend Godard de Vos van Steenwijk overlijdt in Vollenhove;

Bewoners van kasteel Nederhorst, familie Hope (1774-1803).

John(Jan) Hope was leenheer van 1774 t.m. 1784 van kasteel Nederhorst.
John(Jan) Hope(1737-1784), heer van Nederhorst den Berg en ‘s-Gravenambacht, was de zoon van Thomas Hope(1704-1779) en Margaretha Marcelis(?-1758). John Hope wordt ook wel Joan of Jan genoemd.

Thomas Hope, de vader van John(Jan) is geboren in Rotterdam, waar zijn ouders zich vanuit Engeland in Nederland vestigden. Thomas richtte in 1726 met zijn broer Archibald jr. Hope(1698-1734) een handelshuis op. Na de dood van Archibald jr. startte Thomas met zijn broer Ardiaan(1709-1781) een handelsbank op onder de naam Thomas en Adriaan Hope. In 1762 werden John(Jan), zoon van Thomas(1769-1831), en Henry(1735-1811), neef van Thomas in de firma Hope opgenomen. Hierbij veranderde ook de naam van de bank naar Hope & Co. Bij het overlijden van Thomas werd er in de jaarboeken geschreven dat er binnen Europa waarschijnlijk niemand zo machtig was als Thomas Hope. Hoewel John(Jan) ook in de bank zat, had hij geen active rol. De bank werd vooral gerund door zijn Amerikaanse neef Henry. Henry was een groot kunstliefhebber. Bij het vertrek van Henry in 1794 uit Nederland vertrok hij met bijna 800 schilderijen. Voor deze verzameling had Henry in Haarlem buitenplaats Welgelegen laten bouwen.

John(Jan) Hope groeide op aan de Keizersgracht nr’s 444 en 446.  John heette bij zijn geboorte Jan Hope. Jan had zich, rond de tijd dat hij gaat trouwen, laten dopen en noemde zich vanaf die tijd John. John(Jan) Hope trouwde in 1763 met Philippina Barbara van der Hoeven(1738-1789), ze was de dochter van de burgemeester van Rotterdam de heer Elias van der Hoeven. John(Jan) en Philippina kregen 3 zoons. Thomas(1769-1831), Adriaan Elias(1772-1834) en Henry Phillip(1774-1839). Op 21 Mei 1767 kocht John(Jan) hofstede Groenendaal in Heemstede.

Op 16 April 1774 kocht John(Jan) Hope(1737-1784), kasteel Nederhorst. John zette zich in voor een brug over de Vecht t.p.v. de HINDERDAM 14. Ik kan me voorstellen om zelf makkelijker bij het kasteel te komen vanuit Amsterdam. Hiervoor kocht hij in 1778 een huis aan aan de de Hinderdam en kreeg in 1780 toestemming om de brug te bouwen. John(Jan) moest zelf de brug bouwen met de voorwaarde dat de schepen makkelijk konden passeren en de stad Utrecht tol mocht heffen. De Brug kwam te liggen tegenover nummer 15 aan de Hinderdam. Dichtbij de pond die tot dan in gebruik was.

John(Jan) koopt op 7 mei 1782 een huis op de Herengracht, nr’s 509 en 511, waar hij vanaf toen woonde. 23 Februari 1784 koopt John(Jan) hofstede Bosbeek, met het idee om Groenendaal te slopen en bij Bosbeek te trekken. Dit gaat door zijn dood, 2 maanden na de aankoop, niet door. Hij overleed op 20 April 1784. [Bronnen: 1, 15, 17, 18, 19, 21 blz 324-325].

Thomas Hope was leenheer van 1784 t.m. 1803 van kasteel Nederhorst.
Thomas Hope(1769-1831) wordt ook namens zijn 2 broers op 17 September 1784, leenheer van kasteel Nederhorst. Op de kerkklok van de WILLIBRORD KERK staat het jaartal 1790 en de namen van de broers op de kerkklok, ter herinnering aan de schenking van de broers.
Thomas reisde tussen 1792 en 1794 door Europa, Afrika en Azië. In 1794 tijdens de de Eerste Coalitieoorlog vluchtte Thomas met zijn broers Adriaan Elias(1772-1834) en Henry Phillip(1774-1839) naar Engeland i.v.m. de dreiging dat Frankrijk de Nederlandse Republiek zou binnenvallen. Ze namen 372 schilderijen mee uit Nederland. De familie Hope liet het beheer van het kasteel over aan de toenmalige predikant HENRICUS RAPARDUS. Thomas Hope vestigde zich in Londen in Duchesstreet. Hij versierde het huis met zulke pracht en praal en bracht er zulke kunstschatten bijéén dat het huis werd gerekend tot een van de mooiste gebouwen van de stad. Thomas nam ook zijn intrek op landgoed Deepdene bij Dorking. In Surrey bouwde hij een museum voor zijn kunstverzameling.

Thomas was net als zijn broers van 1790 tm 1814 een sleeping parnter, of stille vennoot van ’t huis Hope & Co. Op 28 Augustus 1803 verkoopt Thomas kasteel Nederhorst aan dominee Henricus Rappardus, die al het beheer van het kasteel had. Thomas Hope trouwde in Engeland in 1806 met Louise Beresford(1783-1851). Louise is de  dochter van William Beresford, Lord Decies, Aartsbisschop van Thuam, Pair van Ierland en van Elisabeth Fitzgibbon. [Bronnen: 1, 15, 17, 18, 19].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. de familie Hope, tussen 1737 en 1851:
◊ 1737, 14 Feb.;   John(Jan) Hope geboren.
◊ 1762;   John(Jan) Hope lid bank, van Hope & Co.
◊ 1763, mei;   John(Jan) doopt zich en verandert zijn naam van Jan naar John Hope. Ook trouwt hij met Philippina Barbara van der Hoeven(1738-1790)
◊ 1765;   John(Jan) Hope lid van de Amsterdamse vroedschap
◊ 1767, 21 Mei;   John(Jan) Hope koopt hofstede Groenendaal nabij Heemstede.
◊ 1769, 30 Aug;   Thomas Hope geboren. Oudste kind van John(Jan) en Philippina.
◊ 1770;   John(Jan) Hope bewindvoerder Oost-Indische Compagnie.
◊ 1772, 8 Jul.;   Adrian Elias Hope wordt geboren tweede kind van John(Jan) en Philippina.
◊ 1772;   John(Jan) Hope verhuist van de Keizergracht 382 naar het huis van zijn vader Keizergracht 444 en 446.
◊ 1774, 16 Apr.;   Jan Arend G. de Vos van Steenwijk verkoopt heerlijkheid en kasteel Nederhorst aan John(Jan) Hope. Boerderij/Hoeve ”Het Hemeltje” hoort ook bij de verkoop;
◊ 1778, 14 Dec.;   John(Jan) Hope koopt huisje op de Hinderdam (t.p.v. de huidige Hinderdam nr 14) ivm het bouwen van een Brug over de Vecht tpv de Hinderdam;
◊ 1780, 10 Mei;   John(Jan) Hope mag een brug bouwen over de Vecht aan de Hinderdam en de stad Utrecht mag tol heffen voor schepen.
◊ 1782, 7 Mei;   John(Jan) Hope koopt huis aan de Herengracht 509 en 511 in Amsterdam waar hij sindsdien in woont.
◊ 1784, 23 Feb.;   John(Jan) Hope koopt hofstede Bosbeek. Dit ligt aan buitenplaats Groenendaal dat hij in 1767 heeft gekocht. Het idee is om Groenendaal te slopen en bij Bosbeek te betrekken.
◊ 1784, 20 Apr.;   John(Jan) Hope overlijdt. Thomas (zijn zoon) is nu 15 jaar.
◊ 1784, 17 Sep.;   Thomas Hope legt namens de 3 broers de leeneed af voor kasteel Nederhorst en boerderij/hoeve ”Het Hemeltje” hoort ook bij de erfenis.
◊ 1790, Jan.;   Philippina Barbara van der Hoeven overlijdt. De vrouw van John(Jan) Hope.
◊ 1790;   Dit jaartal is vermeld op de bel van de WILLIBRORD KERK met de namen Thomas Hope, Adriaan Elias Hope en Henry Philippe Hope.
◊ 1794;   Thomas Hope vlucht samen met zijn broers naar Londen i.v.m. de invasie van de Fransen.
◊ 1798;   Dominee Henricus Rappardus tekent voor Thomas Hope voor de “afschaffing van der Heerlijke rechten“.
◊ 1803, 28 Aug.;   Thomas Hope verkoopt kasteel Nederhorst aan dominee Henricus Rappardus.
◊ 1806, 16 Apr;   Thomas Hope trouwt met Louise Beresford.
◊ 1806, 2 Feb;   Thomas Hope overlijdt.
◊ 1834, 16 Sept;   Adian Elias Hope overlijdt. Hij was krankzinnig verklaard en was opgesloten in zijn eigen hofstede Bosbeek waar hij ook sterft.
◊ 1851, 21 Jul;   Louise Beresford sterft. Vrouw van Thomas Hope.

Meer lezen over de familie Hope:  De geslachten Hope en Van Merlen+ geschiedenis van Bosbeek en Welgelegen in de Haarlemmerhout.

Bewoners van kasteel Nederhorst, domine Rappardus en familie Haersma (1803-1825).

Henricus Rappardus was leenheer van 1803 t.m. 1807 van kasteel Nederhorst.
Henricus Rappardus(1729-1807) was dominee in Nederhorst den Berg van 1754 tot 1801. Henricus Rappardus had zware tijden meegemaakt, zoals de inval van de Pruisen in 1787 en de Betaafse Franse tijd, die duurde van 1795 tot 1815. Hij was een ijverig man die nooit vakantie had genomen. Zo beklom hij op zondag twee maal de preekstoel. Ook preekte hij één maal per maand in naburige gemeentes zoals  Ankeveen, Nigtevecht en Vreeland, ook had hij gepreekt in Loenen, Weesp, ’s-Graveland, Zuylen en in Amsterdam.
Er zijn drie preken van Henricus bewaard gebleven. Eén daarvan is de lijkreden van JOHN(JAN) HOPE. John(Jan) Hope is kasteelheer van Nederhorst en sterft onverwacht in 1784 aan een beroerte op 46-jarige leeftijd. Het is een zware tekst, waarin Henricus Rappardus de rijke op roept tot matigheid.

Henricus was met zijn twee zussen naar Nederhorst gekomen en woonde met z’n drieën in de vervallen pastorie. De twee zussen stierven beiden erg jong, zus Sara Catharina stierf in 1758, op 26 jarige leeftijd en zus Maria Elisabeth stierf in 1761, op 23 jarige leeftijd. Hetzelfde jaar dat de tweede zus overleed, in 1761, trouwde Henricus Rappardus op 12 September 1761 met de Amsterdamse Cornelia (Neeltje) van Greffen(1731-1800). In 1786 kocht hij huis “Voordijk” aan de Voorstraat 17-19. Deze aankoop had waarschijnlijk te maken met de vervallen toestand van de pastorie waar ze tot dan toe in woonden. Op 16 Maart 1800 overleed Henricus zijn vrouw, Cornelia (Neeltje) van Greffen. Op 1 mei 1801 trad Henricus na 47 jaar af als predikant maar bleef wel lid van de kerkenraad. De aangegeven reden was zijn hoge leeftijd. Maar aangezien hij nog wel veel taken binnen de kerk bleef uitoefenen leek het dat de politiek onrustige tijd er meer mee te maken had. Zo werden er in 1787 ruim 50 predikanten door de Patriotten afgezet en in 1795 door de Bataven juist de Oranjegezinde predikanten afgezet. I.i.g. leek hij zich niet meer thuis te voelen op de preekstoel.

Henricus Rappardus had nauwe banden met kasteelheer Joan(Jan) Hope. En vanaf 1777 wat er toenemend zakelijk contact. Zo verzorgde Henricus een deel van de administratie voor de kasteelheer en kreeg hiervoor ook een vergoeding. In de Bataafs Franse-tijd lagen de regenten zoals Joan(Jan) Hope onder vuur. En hierdoor ook Henricus Rappardus.

Net voor de aankoop van kasteel Nederhorst verkoopt Henricus op 23 maart 1803 buitenplaats Stilhorn aan Ernst Onland. Op 28 Augustus 1803 koopt Henricus Rappardus het kasteel, voor ƒ50,000,- en wordt zo heer van Nederhorst en Overmeer. Ook is hij heer van Riethoven. Het bleek dat heerlijkheid Nederhorst onder Joan(Jan) Hope ƒ40.000,- meer waard was. De koop lijkt daarmee een strategische zet van John(jan) Hope om het kasteel en de bijbehorende rechten uit handen van de Fransen te houden. Bij de aankoop van het kasteel hoort ook boerderij “Het Hemeltje”. In de nalatenschap van Henricus staat bouwjaar 1805 voor deze boerderij, terwijl deze daarvoor ook al bestond dus waarschijnlijk is de boerderij dat jaar grondig verbouwd. Henricus heeft zelf voor zijn dood in zijn huis aan de Voorstraat verschillende kasten ingeruimd en van linten en lakzegels voorzien. Elk van de 12 erfgenamen kreeg een bedrag van f9074,-. De kerk kreeg f500,- aan obligaties, met de voorwaarde dat zijn en het graf van zijn vrouw nooit wordt geruimd.
Henricus Rappardus(1729-1807) ligt samen met zijn vrouw Cornelia (Neeltje) van Greffen(1731-1800) begraven in de WILLIBRORD KERK. De boedel van Henricus Rappardus werd op 31 Oktober 1807 publiekelijk verkocht. De koper was Hans Hendrik van Haersma.  [Bronnen: 1, 13, 15, 22, 23, 24, 25 blz 64-77].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Henricus Rappardus, tussen 1729 en 1807:
◊ 1729, 8 Feb.;   Henricus Rappardus geboren in Vianen;
◊ 1731, 5 Okt.;   Cornelia (Neeltje) van Greffen geboren;
◊ 1754, 28 Apr.;   Henricus Rappardus start als dominee. Hij lijkt hier dan al wel te wonen;
◊ 1758;   Sara Catharina sterft op 26 jarige leeftijd, zus van Henricus Rappardus.
◊ 1759, Juli;   Reparatie aan de pastorie die niet goed verloopt. Het huis verzakt waardoor sommige deuren niet meer sluiten.
◊ 1761;   Maria Elisabeth sterft op 23 jarige leeftijd, zus van Henricus Rappardus.
◊ 1761, 12 Sept.;   Henricus Rappardus(1729-1807) trouwt met Cornelia (Neeltje) van Greffen(1731-1800);
◊ 1768;   Henricus Rappardus koopt het huis aan de Voorstraat 17-19 om niet in de vervallen pastorie te wonen;
◊ 1787, 13 Sep.;   Inval Pruisen;
◊ 1787, 18 Sep.;   Inname fort Hinderdam door de Pruisen;
◊ 1795, Jan;   De Fransen vallen de Republiek binnen.
◊ 1800, 16 Mrt.;   CORNELIA (NEELTJE) VAN GREFFEN overlijdt, vrouw van Henricus Rappardus. Ze word begraven in de WILLIBRORD KERK;
◊ 1801, 1 Mei;   Henricus Rappardus stopt als dominee van de hervormde kerk. Hij wordt gevraagd om wel lid van de kerkraad te blijven;
◊ 1803, 23 Mrt;   Henricus Rappardus verkoopt buitenplaats Stilhorn;
◊ 1803, 28 Aug.;   Henricus Rappardus koopt kasteel Nederhorst samen met boerderij/hoeve ”Het Hemeltje” voor f50.000,-;
◊ 1807, 12 Apr.;   HENRICUS RAPPARDUS overlijdt. Wordt bijgezet in het graf van zijn vrouw in de WILLIBRORD KERK;
◊ 1807, 31 Okt.;   Kasteel Nederhorst wordt verkocht aan Hans Hendrik van Haersma;

(Tot hier nagekeken met Els)

Hans Hendrik van Haersma was leenheer van 1807 t.m. 1825 van kasteel Nederhorst.
Hans Hendrik van Haersma(1761-1825), geboren in Groningen en is de zoon van Jacob Bordeel van Haersma en Anna Henrietta van Swinderen. Hans Hendrik van Haersma heeft voor 1795 in Friesland verschillende hoge ambten bekleed en wordt in 1815 lid van de raad van Amsterdam. Hans Hendrik van Haersma is getrouwd met Constantia Elias(1757-1823). Zij is de dochter van Pieter Witsen Elias(1758-1808), burgemeester van Amsterdam, en Hester Witsen. Pieter Witsen Elias woont op de Herengracht en is eigenaar van hofstede Oudmijl (heette daarvoor Morgenstond).
Hans Hendrik en Constantia hadden geen kinderen. Bij het overlijden van Hans Hendrik van Haersma(1761-1825) op 3 december 1825, is zijn nichtje, waar hij het kasteel aan nalaat, net 5 jaar oud. Hiermee erft Jonkvrouwe Constantia Jacoba Agnes Warin kasteel Nederhorst.
[Bronnen: 1, 18 blz 944].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Hans Hendrik van Haersma, tussen 1761 en 1825:
◊ 1757, 1 Juli;   Constantia Elias wordt geboren, de vrouw van Hans Hendrik;
◊ 1761;   Hans Hendrik Geboren in Groningen;
◊ 1788, 17 Mrt.;  Hans Hendrik van Haersma trouwt met Constantia Elias;
◊ 1807, 31 Okt.;   Kasteel Nederhorst wordt gekocht door Hans Hendrik van Haersma;
◊ 1815;   Hans Hendrik van Haersma lid van de Amsterdamse raad;
◊ 1819;   De brug over de Vecht aan de Hinderdam (tpv Hinderdam nr 15) verdwijnt. Ooit door John(Jan) Hope(1737-1784) in 1750 gebouwd.
◊ 1823, 16 Jan.;   Constantia Elias overlijd te Nederhorst den Berg. De vrouw van Hans Hendrik van Haersma;
◊ 1824, 16 Okt.;   Hans Hendrik van Haersma regelt in zijn erfenis dat zij nichtje Constantia Jacoba Agnes Warin kasteel Nederhorst erft na zijn overlijden;
◊ 1825, 3 Dec.;   Hans Hendrik van Haersma overlijd te Amsterdam.

Bewoners van kasteel Nederhorst, Freule C. J. A. Warin (1825-1902).

Constantia Jacoba Agnes Warin was “leenheer” van 1825 tm 1902 van kasteel Nederhorst.
Jonkvrouwe Constantia Jacoba Agnes Warin word 18 november 1820 geboren in Amsterdam en is dochter van Jacob Nicolaes Warin(1787-1833) en van Maria Cornelia Witsen Elias(1791-1859), wonend in Amsterdam aan de Herengracht 520 en/of 542. [27, 28, 30 blz 372]. Jacob Nicolaes Warin(1787-1833) en Maria Cornelia Witsen Elias(1791-1859) zijn getrouwd op 11 juni 1818. Jacob Nicolaes Warin(1787-1833) is/was secretaris van de Raad en rekenkamer der domeinen en 1e luitenant, ridder Militaire Willems-Orde. Maria Cornelia Witsen Elias(1791-1859) was geboren in Amsterdam en is op 1 oktober 1859 op 68 jarige leeftijd te Nederhorst den Berg overleden.

Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902) vrouwe van Nederhorst den Berg, Horstwaerde, Overmeer en Riethoven, erft kasteel Nederhorst op 16 Oktober 1824. Ze is net geen vijf jaar oud. Haar ouders, Jacob Nicolaes Warin(1787-1833) (ook geschreven als Nicolaas) en Vrouwe Comelia Witsen Elias(1791-1859) beheerden het bezit.

Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902) bewoont kasteel Nederhorst regelmatig samen met haar ook ongehuwde oudere zus Clara Wilhelmina (of Wilhelma geschreven) Elisabeth Warin(1819-1899).

De freules waren kerkelijk Hervormd en volgens de legende zeiden de freules: “Zus, nu is het weer tijd om ons winterverblijf op te zoeken” zo gauw ze de Katholieke kerktoren konden zien door de gevallen bladeren. En dat is dan in Amsterdam aan de Herenstraat.

In 1864 komt tuinbaas Wouter Strietman (1831 in Baarn geboren) in dienst bij de freules Warin. Hij past met zijn geloof, Nederlands Hervormd, goed in de levensfeer van de dames. Zijn vorige baan was bij “Schaep en Burgh” in ’s-Graveland. Wouter Strietman(1831-1918) kwam in de keldertoren te wonen, rechts achter. Wouter trouwd in hetzelfde jaar als hij naar Nederhorst verhuist. Zijn eerste vrouw, Aartje de Nooij(1832-1874),  overleid in januari tijdens de geboorte van hun dochter. Hun dochter krijgt haar naam en overleid na een paar maanden op 13 Mei 1874 in Nederhorst.

In 1881 is de iconische dubbele, brug gebouwd over de Reevaart. De kosten f 9.000,-. Jonkvrouw Warin, de ambachtsvrouwe, eist dat haar wapen op de brug wordt aangebracht naast het wapen van Utrecht. [29].

Tuinbaas Wouter Strietman (1831-1918) moet in 1887 weg van de dames omdat hij verwikkeld raakte in de Doleantie, kerkscheuring, die in Nederhorst den Berg tussen 1887-‘88 speelde. In 1887 neemt de spanning toe tussen de Hervormden en de Kuyperianen (de Gereformeerden). Er is groot tumult rond de ochtenddienst van 2 maart bij de WILLIBRORD KERK. Het was blijbaar zo erg dat de Rijksveldwachter uit Weesp er aan te pas moet komen om tijdens de avonddienst de orde te bewaren. Een paar dagen later worden de sloten van de WILLIBRORD KERK vervangen en kettingen op de toegangshekken geplaatst. Dit gebeurde terwijl de kerkvoogd en zijn medestanders luisterden naar een preek in de schuur van boerderij ‘Het Hemeltje’ (Deze boederij stond waar tegenwoordig sluis “Het Hemeltje” ligt, richting Vreeland).

Op 18 maart 1887 escaleerde de zaak. De afvallig kerkvoogd (en schipper van beroep) had de dorpsveldwachter Leendert Terlouw bevolen alle sloten van de WILLIBRORD KERK open te breken, onder toeziend oog van een grote menigte. De Rijksveldwachter maakt met getrokken sabel een eind de dreigende situatie waarna Rijksveldwachter de dorpsveldwachter Leendert Terlouw begeleid met de woorden “jij zal morgen wel een boterham met vlees krijgen van de Dominee voor jou dapper handelen.” Hierbij moet tuinbaas Wouter ook betrokken zijn. De sfeer verhardde en een paar dorpelingen gingen zelfs opzoek naar een andere schipper. Wat nog niet zo eenvoudig was omdat de schipper bepaalde rechten had waaronder kolen brengen naar de freules Warin in Amsterdam. De koster woonde zelfs  een paar dagen noodgedwongen in de WILLIBRORD KERK. Na de breuk in de kerk wordt er overwogen om uit te wijken naar het schoolgebouw. Hierna was de maat voor de freules vol en tuinbaas Wouter Strietman (1831-1918) en het schoolhoofd moeten vertrekken. Uit het artikel in Werinon 88 blijkt dat de freules wel netjes Wouter Strietman (1831-1918) hebben geholpen met een lening om zijn bestaan elder’s op te bouwen. Zoals oa het uitbetalen van dubbel loon en een lening voor zijn nieuwe boerderij.

Bij het vertrek van Wouter Strietman (1831-1918) en zijn gezin stonden de freules ze huilend uit te zwaaien. [32 blz 25-37].

Constantia Jacoba Agnes Warin laat na haar dood op 18 November 1902 het kasteel achter aan haar neef Baron Godard Jakob Karel van Lynden. Ze is de laatste telg van het adelijke Warin geslacht. [30 blz 372].

Het ontstaan van de Warinschool in Nederhorst den Berg.
28 oktober 1881 komt er met een Koninklijk Besluit, goedkeur voor de start van een Christelijke school. De dames Warin stelden geld beschikbaar voor de aankoop van huis aan de Voorstraat 12/13. Het woonhuis werd school en onderwijzerswoning voor het Hoofd van de School. In 1886 splits de school in 2 delen, de huidig school aan de Voorstraat en aan de Dammerweg komt de nieuwe Gereformeerde school en gebruiken daan van april 1888 het kerkgebouw aan de Dammerweg daar waar nu de in 1936 gebouwde Gereformeerde kerk staat. Na het overlijden van de dames Warin werd in 1904 de naam Warinschool vastgesteld voor de school aan de Voorstraat. In 1921 wordt de nieuwe Warinschool aan de Dammerweg geopend, op de plek van de huidig Warinschool (tegenwoordig de Overmeerseweg 36).  In 1926 verhuist de Warinschool naar de Dammerweg 13, de oude brandweerkazerne. In de “oude” school heeft de kelder in de oorlog 1940-1945 aan vele jongens onderdak geboden. Ook tijdens de razzia van 14 januari 1945. De jongens zijn niet ontdekt en zijn ook volgende maanden goed doorgekomen. In 1950 waren de sporen hiervan nog te zien als o.a. bedstro. In 1661 is de Waarinschool weer terug gegaan naar een nieuw gebouw op de oude fundering uit 1921, aan de Dammerweg (tegenwoordig Overmeerseweg 36). [32 blz 21-24].

In de WILLIBRORD KERK is nog een  SIERRAAM MET HET WAPEN VAN FAMILIE WARIN EN HET KASTEEL . Ook is er in de kerk nog een marmeren gedenksteen met gezichten van de twee freules Warin ook met de spreuk uit het familiewapen “Vivit post funera virtus” vertaalt is het: “De deugd blijft leven na het graf”. Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902) ligt samen met haar ouder zus Clara Wilhelmina Elisabeth Warin(1819-1899) begraven in Hilversum, zie ook Begraafplaats Gedenckt te Sterven in Hilversum. [Bronnen: 1, 26, 27, 28, 29, 30 blz 372, 32, 36].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Agnes Warin, tussen 1791 en 1918:
◊ 1791, 16 sep.;   Geboorte Maria Cornelia Witsen Elias, Doop (Hervormd) op 23 september 1791 in de Oude Kerk te Amsterdam. Moeder van C. J. A. Warin;
◊ 1818, 11 juni;   Huwelijk tussen Jacob Nicolaes Warin(1787-1833) en Maria Cornelia Witsen Elias(1791-1859) te Amsterdam.
◊ 1819, 8 apr.;   Geboorte Clara Wilhelmina Elizabeth Warin te ‘s-Gravenhage. De ouder zus van C. J. A. Warin waarmee ze veelvuldig op kasteel Nederhorst verbleef.
◊ 1820, 11 Nov.;   Geboren in Amsterdam dan woonachtig aan de Herengracht nr 200 of 542;
◊ 1830;   Start van de Réveil, waardoor de kerkscheuring, Doleantie, tussen 1886 en 1888 is ontstaan. Zie ook 1886 Doleantie. [Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Doleantie].
◊ 1831, 4 Dec.;   Wouter Strietman(1831-1918), wordt geboren in Baarn. De tuinbaas van de Freules Warin.
◊ 1856, okt.;   Begrafenis van de zoon van burgemeester Schottelink die op 20 jarige leeftijd overleden.
◊ 1856;   Verkoop door freule Warin “de bakkerij” aan Frans Cöllen, een maatschappelijk betrokken timmerman. Hij krijgt een hypotheek van fl 1.100,-;
◊ 1859, 1 okt.;   Overlijden Maria Cornelia Witsen Elias op 68 jarige leeftijd. Moeder van Constantia Jacoba Agnes Warin.
◊ 1864, 29 Jan.;   Wouter Strietman(1831-1918) trouwt in ‘s-Graveland met Aartje de Nooij(1832-1874). Wouter Strietman de tuinbaas van de freules Warin.
◊ 1864;   Wouter Strietman(1831-1918) in dienst als tuinbaas op het kasteel. [32].
◊ 1873;   Aankoop hoeve ”Ons Genoegen”, Hinderdam 4 (tegenwoordig Lindenhoeve) voor f 30.725,-. [35].
◊ 1874, Jan.;   Aartje de Nooij(1832-1874) de vrouw van tuinbaas Wouter Strietman(1831-1918) overlijdt in Nederhorst den Berg waarschijnlijk bij de geboorte van hun dochter die haar naan kreeg. De dochter overleed enkele maanden later op 13 Mei 1874.
◊ 1874, 30 Nov.;   Wouter Strietman(1831-1918) hertrouwd met Hilletje Vogel in ‘s-Graveland. Wouter Strietman de tuinbaas van de freules Warin.
◊ 1877;   Schenking van Kerkstraat 3 aan de N.H. Diaconie door Jonkvrouw Warin, onder voorwaarde, dat het gebouw gebruikt zal worden als school of bewaarschool;
◊ 1886;   Doleantie vindt plaats. Dit is een kerkscheuring in de Hervormde Kerk hieruit ontstaat de Gereformeerde Kerk. De Doleantie vindt plaats tussen 1886 en 1888, in Nederhorst den Berg tussen 1887 enn 1888. De Doleantie zou een vervolg zijn geweest op het Réveil uit de jaren 1830. [Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Doleantie].
◊ 1887, 23 mrt;   Ontslag Wouter Strietman(1831-?) als tuinbaas op het kasteel. [32].
◊ 1892;   Grote renovatie van de WILLIBRORD KERK. De freules Warin staan garant voor de bouw van de regenwaterputten naast de WILLIBRORD KERK. zie ook  DRINKWATERVOORZIENING NEDERHORST DEN BERG. [bron: Werinon 46. Artikel: “DE DRINKWATERVOORZIENING IN NEDERHORST DEN BERG”, blz. 28-33. Door: Els N.G. van Damme. Bron: Historischekring Nederhorst den Berg].
◊ 1899;   Clara Wilhelmina Elisabeth Warin overlijdt(1819-1899). De zus van Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902).
◊ 1902, 18 Nov.;   Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902) overlijdt. Hiermee sterft de adelijke tak Warin uit.
◊ 1918;   Wouter Strietman(1831-1918), overlijdt in Zeist. De tuinbaas van de Freules Warin.

Bewoners van kasteel Nederhorst, Godard J. K. baron van Lynden (1902-1929).

Godard Jakob Karel baron van Lynden leenheer van 1902 tm 1929 van kasteel Nederhorst.
Godard Jakob Karel baron van Lynden (of G. J. K. baron van Lynden ook geschreven als Lijnden) van Nederhorst en Horstwaarde erft kasteel Nederhorst van zijn tante Constantia Jacoba Agnes Warin. Op dat moment is hij nog minderjarig waardoor zijn vader van 1902 tot 1907 zijn taken waarneemt. Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) is het kind van Alexander Frederik baron van Lynden(1856-1931) en Constantia Maria van Weede(1861-1932).

Zijn vader, baron Alexander Frederik van Lynden(1856-1931) is 1886, 6 maart in Amsterdam geboren.  Hij was Secretaris-Generaal Binnenlandse zaken en burgemeester van Utrecht. Was Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw en Ridder tweede klas met ster in de orde van de Rode Adelaar van Pruisen. Hij is op 28 Augustus te Soest getrouwd met Constantia Maria van Weede(1861-1932).  [38].

Op 23 augustus 1907 krijgt Godard Jacob Karel baron van Lynden het beheer over het kasteel omdat hij dan meerderjarig is. Het is de hele dag feest met ringsteken en roeiwedstrijden op de Reevaart. s’Avonds is er vuurwerk.

De baron heeft de eerste auto van het dorp. Hij importeerde geiten uit Zwitserland en bouwde een zuivelinrichting in één van de bijgebouwen. Hij had een stroom generator in één van de stallen gebouwd om o.a. het kasteel te verlichten. Tijdens de mobilisatie tijdens de eerste wereldoorlog 1914-1918 stel de baron het koetshuis ter beschikking aan soldaten.

Godard Jakob Karel van Lijnden(1886-1964) is in 1909 gehuwd met de rijke Cornelia Wilhelmine Cecile Repelear van Molenaarsgraaf (of van Driel volgens bron 34)(1886-1921). Ze krijgen vijf kinderen, allen geboren op kasteel Nederhorst. Twee van de kinderen overlijden op dezelfde dag op 28 juli 1921 met een een maand later ook hun moeder. Dat moet een zware maand voor de Baron geweest zijn. Vermoedelijk zijn ze overleden aan de gevolgen van de Spaanse griep, die rond die tijd op zijn einde loopt. Ze zijn begraven bij de Hervormde kerk. Eind april 1922 worden de stoffelijke overschotten overgebracht naar een familiegrag in Soest.

Godard Jakob Karel van Lijnden(1886-1964) is enkele jaren wethouder en beschermheer van Crecendo.

Kinderen van Godard Jakob Karel van Lijnden(1886-1964) en Cornelia Wilhelmine Cecile Repelear van Molenaarsgraaf:
◊ 1910, 11 Augustus;  Godert Alexander Frederik Baron van Lynden geboren;
◊ 1912, 3 Mei; Cecilia Wilhelmina Cornelia Barones van Lynden geboren;
◊ 1915, 24 Juni; Aernout Johan Steven van Lynden(1915-1921);
◊ 1916, 16 Juli; Frederik Willem Frans Baron van Lynden(1916-1921);
◊ 1918, 4 December; Constantia Clara Maria van Lynden(1918-1970);

Na haar vroege overlijden van zijn eerste vrouw hertrouwt Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964) in 1922 met de kinderjuffrouw Wilhelmine Elfriede Beinhauer(1894-1957).

G. J. K. baron van Lynden heeft tijdens zijn verblijf veel aanloop van gasten zoals, de Duitse Keizer Wilhelm woonachtig in Doorn na zijn verbanning in 1918 en in de 20-er jaren Carl Wilhelm von Wiedt, die 70 dagen koning van Albanië was geweest [41]. De brugwachter heeft de deftige automobiel van de Duitse ex-keizer laten stoppen om tol te vragen. Tot zijn grote schrik zag hij op de achterbank Wilhelm II in vol ornaat. Je moet weten dat bezoekers aan het kasteel waren vrijgesteld van tol. De keizer nam het gemoedelijk op, want hij wilde zelfs het brugwachtershuis even van binnen bekijken. [33].

Godard Jakob Karel baron van Lynden verkoopt het kasteel en andere bezittingen zoals 3 woonhuizen en weiland in Nederhorst den Berg in 1929 aan Frederik Otto Graaf van Bylandt en zelf verhuist naar Soestdijk [46].

In 1935 staat G. J. K. baron van Lynden van Hosterwaerd te Soestdijk op de kandidatenlijst voor de politieke partij de NSB voor de eerste kamer verkiezingen. [Bronnen: 1, 34, 37 blz 372, 38, 39, 41, 45].

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Godard van Lynden, tussen 1856 en 1957:
◊ 1856, 6 mrt;   Geboorte Alexander Frederik baron van Lynden(1856-1931) te Amsterdam. Vader van Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964).
◊ 1861, 18 mrt;  Geboorte Constantia Maria van Weede(1861-1932) te ’s Gravenhage. Moeder van Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964).
◊ 1885, 28 Aug; Huwelijk Alexander Frederik Baron van Lynden(1856-1931) en Constantia Maria van Weede(1861-1932) te Soest, provincie Utrecht. Vader en moeder van Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964).
◊ 1886, 23 Aug;   Geboorte Godard Jakob Karel baron van Lynden te ’s Gravenhage.
◊ 1886, 21 Okt;   Geboorte Cornelia Wilhelmine Cecile Repelear van Molenaarsgraaf(1886-1921) te ’s Gravenhage. Vrouw van Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964).
◊ 1900, 15 Jun;   Opmaak testemant van tante Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902) dat hij het kasteel zou erven.
◊ 1902, 18 Nov.;   Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902) overlijdt.
◊ 1903, 04 Apr;  Godard Jakob Karel baron van Lynden erft op 16 jarige leeftijd, officieel het kasteel van zijn tante Constantia Jacoba Agnes Warin(1820-1902).
◊ 1907, 23 Aug.; Godard Jakob Karel baron van Lynden is meerderjarig, 21 jaar, en krijgt zeggenschap over het kasteel. [39]. Zie ook krant Het nieuws van den dag van 27-08-1907. Archiefnr: 83249562X-11554. Bron Delpher.nl;
◊ 1909, 29 Apr; Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964) trouwt met Cornélie Wilhelmine Cécile Repelaer(1886-1921);
◊ 1909, 4 Jun; Godard Jakob Karel baron van Lynden(1886-1964) toegelaten tot de Nederlandse adel. Zie blz. 74 van 924 van het boek: “De Nederlandsche adel omvattende alle Nederlandsche adellijke geslachten in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden” Archiefnr: PPN429742703. Bron Delpher.nl;
◊ 1910, 11 Aug.; Eerste kind, Godert Alexander Frederik baron van Lynden geboren. Kind van G. J. K. baron van Lynden en Cornélie Wilhelmine Cécile Repelaer(1886-1921).
◊ 1912, 3 mei;  Tweede kind, Cecilia Wilhelmina Cornelia Barones van Lynden geboren. Kind van G. J. K. van Lynden en Cornélie Wilhelmine Cécile Repelaer(1886-1921).
◊ 1913; Sophia Viser(1895-1974) wordt bediende bij G. J. K. Van Lynden op het kasteel. [44].
◊ 1915, 24 Jun; Derde derde kind, Aernout Johan Steven van Lynden(1915-1921). Geboren in Nederhorst den Berg. Kind van G. J. K. van Lynden en Cornélie Wilhelmine Cécile Repelaer(1886-1921). Bron: genealogieonline.nl.
◊ 1916; midden in de 1ste Wereld Oorlog. Jan Slump(1878-?) met zijn vrouw Tjerkje Renia(1884-?) vestigen zich in Nederhorst aan de Machineweg en pachtten een stukje land van Baron van Lynden. [43].
◊ 1916, 16 Jul; Vierde kind, Frederik Willem Frans baron van Lynden(1916-1921). Geboren in Nederhorst den Berg. Kind van G. J. K. van Lynden en Cornélie Wilhelmine Cécile Repelaer(1886-1921). Bron: genealogieonline.nl.
◊ 1918, 4 Dec; Vijfde kind, Constantia Clara Maria van Lynden(1918-1970). Geboren in Nederhorst den Berg. Kind van G. J. K. van Lynden en Cornélie Wilhelmine Cécile Repelaer(1886-1921). Bron: genealogieonline.nl.
◊ 1921, 28 jul;  Overlijden van derde en vierde kind, om één uur s’middags, Aernout Johan Steven Baron van Lynden(1915-1921) en tien uur s’middags Frederik Willem Frans baron van Lynden(1916-1921) beiden te Nederhorst den Berg op zes en vijf jarige leeftijd. Derde en vierde kind van G. J. K. van Lynden(1886-1964) en Cornelia Wilhelmine Cecile Repelear van Molenaarsgraaf(1886-1921);
◊ 1921, 30 Aug;   Overlijden  Cornelia Wilhelmine Cecile Repelear van Molenaarsgraaf(1886-1921) is dan 34 jaar oud. Vrouw van Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964). Zie ook krant De Nederlander van 02-09-1921. Archiefnr: 42474466X-8546. Bron Delpher.nl;
◊ 1922, 30 Nov.;  Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) trouwd met Wilhelmina Elfriede Beinhauer(1894-1957) te Soestdijk. Zie ook Nieuwe Rotterdamsche Courant van 30-11-1922. Archiefnr: 832495182. Bron Delpher.nl;
◊ 1929;  Baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) verkoopt kasteel Nederhorst aan Frederik Otto Graaf van Bylant;
◊ 1931, 2 Nov;    Alexander Frederik van Lijnden overleden, vader van baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964). Zie ook rouwadvertentie  in “de Nederlander” van 4-4-1931. Archierfnr: 42474466x-38. Bron: Delpher.
◊ 1932, 3 Apr; Constantia Maria van Weede overleden, moeder van baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964). Zie ook krantenbericht in de Nederlander. Datum 04-04-1932. Archiefnr: 42474466X-39. Bron Delpher.nl;
◊ 1935, 9 Jul.;  Baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) is verkiesbaar voor de eerste kamer verkiezingen voor de NSB partij. [45].
◊ 1940, 10 mei; Start Tweede Wereldoorlog;
◊ 1944, 10 Jul.;    Baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) is burgemeester van Baarn geworden. Zie ook krant: De Gooi- en Eemlander van 10-07-1944. Archiefnr: PPN832401439-NR159. Bron: Delpher.nl.
◊ 1945, 5 mei; Eind Tweede Wereldoorlog;
◊ 1948; Baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) geeft toestemming om in de Brilhoek aan de Slotlaan een stukje grond te huren voor de bouw van de muziektent;
◊ 1948, 8 Nov.; Baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964) wordt veroordeeld tot 15 jaar niet mogen schrijven voor een krant. Omdat hij in de IIWO heeft gepubliseerd in “Evangelie en Volk” en wegens lidmaatschap van de “opstelraad”. Zie krant: De Heerenveensche koerier. Archiefnr: PPN831707887-NR264. Bron: Delpher.nl. Gezocht in Delpher op:  “G J K baron van Lynden”.
◊ 1957, 28 Okt; Overlijden Wilhelmine Elfriede Beinhauer op 63 jarige leeftijd. Vrouw van baron Godard Jakob Karel van Lynden(1886-1964);

 Bewoners van kasteel Nederhorst, Frederik Otto Graaf van Bylandt (1929-1948).

Frederik Otto Graaf van Bylandt was leenheer van 1929 tm 1948 van kasteel Nederhorst.
Frederik Otto Graaf van Bylandt wordt in 1874, 7 okt geboren in Arnhem als zoon van Alfred Willem graaf van Bylandt en Emilia Margaretha ter Meulen. Hij trouwd in 1902 in Keulen op 10 oktober met Maria Augusta Heuser(1867-1924). Ze krijgen twee kinderen.

Kinderen van Frederik Otto Graaf van Bylandt en Maria Augusta Heuser:
◊ Emilie Anna Eugenie Sara Maria gravin van Bylandt  (1904-1987) getrouwd met Cajetan von Petri.
◊ Alfred Robert Frederik Ernst graaf van Bylandt  (1906-1980);

In 1924 overlijdt zijn vrouw, Maria Augusta Heuser in Starnberg (Beieren).

Frederik Otto Graaf van Bylandt(1874-1948) is op 1925 11 september in Gsteig (Zwitserland), getrouwd met zijn tweede vrouw de Nederlandse Lida Johanna Louise Gravin van Randwijck(1882-1969). Lida Johanna Louise gravin van Randwijck is de dochter van Alexander Johann Graaf van Randwijck en Maria Jacoba Johanna du Bois.

Kinderen van Frederik Otto Graaf van Bylandt en Lida Johanna Louise gravin van Randwijck:
◊ Oudste dochter, naam onbekent.
◊ Peter van Bylandt
◊ Lida van Bylandt

Tot de verhuizing in 1929 woonen ze in een slot aan de Stambergersee (in de buurt van Würzburg). Het kamermeisje, Irma Sabine Wirthmann uit Offenbach am Main, dochter van de ‘Schneidermeister’ Johannes Alois Wirthmann, reist met hen mee. De familie Bylandt (Byland, spreek je uit als Bielandt) heeft tot en met 1934 permanent op het kasteel gewoond. [Bronnen: 1, 33, 43, 48].

De verhuizing van de familie Byland in de winter van 1929 is het gesprek van de dag. De inboedel wordt in 39 spoorwagons vervoert en per vrachtwagen van Nieuwersluis naar kasteel ’Nederhorst’ gereden. Het kasteel heeft zeven jaar lang leeggestaan, voordat er uiteindelijk een koper op kwam dagen. Frederik Otto Graaf van Bylandt(1874-1948) uit Stambergersee (bij Würzburg) zag het wel zitten. Hij kocht het kasteel van baron van Lynden, die het in 1902 had geërfd van zijn tantes, de dames Warin. Het overbrengen van de inboedel is het gesprek van de dag, het houdt het dorp wekenlang bezig.

Franke Slump, de zoon van Jan Slump, is tuinman en leert tijdens zijn opleiding ook autorijden. Franke Slump hoort dat de nieuwe bewooner van het kasteel, Frederik Otto Graaf van Bylandt, een tuinman en chaufeur zoekt. De uitkomst van het solicitatiegesprek is dat het hele gezin is aangenomen. Zijn vader Jan Slump als tuinman, zijn moeder als kokin en zijn zus en tante voor allerlei klusjes. De familie Slump komt te wonen in het koetshuis. Franke is chaufeur. Hij moet er ook op toezien dat de auto mooi gepoetst is. De graaf en gravin stapen altijd in aan de linkerkant. Zo komt het wel eens voor dat alleen de linker kant mooi gepoetst is. Er is immers altijd wel wat te doen op het kasteel en de wegen in en rond Nederhorst den Berg laten ine 1929 veel te wenzen over. Na elk ritje kan je overnieuw beginnen. 1929 is ook het jaar van de beurskrach een (economische) crisus die tot (en met) de Tweede Wereldoorlog duurde. De famiel Byland kan het zich veroorloven om verschillende reizen te maken. Zo heeft Franke samen de familie Byland en met kamermeisje Irma Sabine Wirthmann naast hem in de auto, verschillende landen aangedaan zoals Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk Italie en zelfs een keer naar de Canarische Eilanden. Ze hebben hun ogen uitgekeken, in een tijd waar de meeste Bergers nog net het dorp uit komen, zien zij verschillende landen!

In Nederhorst den Berg heeft de familie Byland in DE REEVAART een zijlboot liggen. Als er gasten komen en het weer gustig is gaan ze er opuit. Een deel van het personeel gaat voor de bediening ook mee op het jacht.

In januari 1934 komt er een eind aan het avontuur van het chauferen voor de familie Byland omdat de familie de auto afschafde. Franke Slump wordt ontslagen. Irma wordt in maart van hetzelfde jaar ontslagen. Beiden zijn in Amsterdam gaan werken en zijn pas in 1939 getouwd.

De familie Bylandt heeft tot 1934 permanent op het kasteel gewoond. Van 1934 tot na de Tweedewereldoorlog heeft de familie Bylandt het kasteel niet bewoondt en is er geen onderhoud uitgevoerd.

Na de bevrijding is familie Bylandt, eind 1945, met de drie kinderen uit het tweede huwelijk terug gekomen naar het kasteel. Fie (geboren in 1931) diende als jong meisje onder mevrouw Van Bylandt op het kasteel. Zij vond het een vreselijk aardige vrouw en werkte er graag.  Vlak voor de verkoop in 1947 vertelt Lida Johanna Gravin van Randwijck, de vrouw van Graaf Bylandt dat de Duitsers bijna al hun bezittingen hebben afgenomen.

Het kasteel wordt op 1 juni 1947 verkocht aan uitgever N.V. Amstelburcht uit Amsterdam. De familie blijft op het kasteel wonen tot ze rond 1955 naar Oostenrijk vertrekken. [47, 50].

Jan Slump blijft in het koetshuis wonen, ook na de verkoop in 1947. Jan Slump raakt aan de praat met Jan Jonker die hem een rijksdaalder geeft en  in het kasteel mag kijken.

Jan Jonker wordt verliefd op het vervallen kasteel en koopt het in 1960. Jan Slump heeft tot die tijd heel wat jeugd de stuipen op het lijf gejaagd omdat hij altijd verdacht snel was op zijn klompen.  [41, 49, 51].

Nog verwerken: Nederhorst den Berg van heer Krol, blz 77 en verder.

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Frederik Otto Graaf van Bylandt, tussen 1867 en 1969:
◊ 1867, 19 Jun.; Maria Augusta Heuser, Frederik Otto Graaf van Bylandt eerste vrouw, te Keulen geboren. [48].
◊ 1874, 7 okt.;  Frederik Otto Graaf van Bylandt wordt in Arnhem geboren. [48].
◊ 1882, 13 Nov.;  Lida Johanna Louise gravin van Randwijck, Frederik Otto Graaf van Bylandt tweede vrouw, wordt in ‘s-Gravenhage geboren. [48].
◊ 1902 10 Okt.; Frederik Otto Graaf van Bylandt(1874-1948) trouwt in Keulen met zijn eerste vrouw Maria Augusta Heuser(1867-1924). [48].
◊ 1924, 18 Okt.;  Maria Augusta Heuser, Frederik Otto Graaf van Bylandt eerste vrouw, overleid te Percha in kasteel Kempfenhausen op 57 jarige leeftijd. [48].
◊ 1925, 11 Sept.;  Frederik Otto Graaf van Bylandt(1874-1948) trouwt met zijn tweede vrouw Lida Johanna Louise gravin van Randwijck(1882-1969) in Gsteig. [48].
◊ 1929; Frederik Otto Graaf van Bylandt koopt kasteel Nederhorst van G. J. K. baron van Lynden.
◊ 1929;   Familie Slump woont bij het kasteel in het koetshuis.
◊ 1934, Jan.;   Franke Slump chaufeur en tuinmant wordt ontslagen door afschaffen van de auto.
◊ 1934, Mrt;  Irma Sabine Wirthmann wordt als kamermeisje ontslagen. De falilie Bylandt vertrek.
1945; De familie Bylandt komt met de drie kinderen uit het tweede huwelijk terug op het kasteel.
◊ 1947, 1 juni;  Het kasteel wordt verkocht aan de Amsterdamse uitgever N. V. Amstelburcht.
◊ 1948, 23 mrt;  Frederik Otto Graaf van Bylandt overleid in Hesse op 73 jarige leeftijd. [48].
◊ 1969, 7 Jan.;  Lida Johanna Louise gravin van Randwijck, Frederik Otto Graaf van Bylandt tweede vrouw, overlijdt in Doorn op 86 jarige leeftijd. [48].

 Bewoners van kasteel Nederhorst, Jan Lourens Jonker van 1959 tm 1971 van kasteel Nederhorst.

Jan Lourens Jonker(1914-2002) is op 28 April 1938 getrouwd met Harmina Johanna Elizabeth Wolters(1911-1994).

Jan Lourens Jonker is kind van Johannes Laurens Jonker en Margaretha van Veldhuizen.

De vrouw van Jan, Harmina Johanna Elizabeth Wolters is op 14 juli 1911 geboren in Goirle en is kind van Johannes Wolters en Hillechina M. Wegener.

De heer Jonker koopt in 1959 het ernstig verwaarloosde kasteel voor fl.120.000,-, van N.V. Amstelburcht. Hij koopt het kasteel inclusief 7 hectare grond en historische documenten. Hij heeft zijn fortuin o.a. opgebouwd als uitvinder van de populaire 49 cc HMW twee tact motor. Naast de koop van het kasteel koopt hij ook veel antiek met name klokken. Tussen 1961 en 1971 wordt het kasteel grondig gerestaureerd. In die zelfde tijd en bouwt hij een collectie op van 700 klokken en honderden kleine klokjes en horloges. Hij heeft mensen in dienst die voor hem in binnen- en buitenland de beste klokken uitzoeken. Menig museum is jaloers op de collectie. Het klokkenmuseum trekt duizenden bezoekers uit binnen- en buitenland die op aanvraag naar binnen mochten.

Om de kosten van het kasteel te dekken zoekt Jan Jonker een huurder. Op 1 januari 1967 wordt Kasteel Nederhorst in gebruik genomen door De Toonder Studio’s als nieuwe locatie voor de productie van de Olie B Bommel-film “Als U begrijpt wat ik Bedoel”. Terwijl er ook nog hard gewerkt wordt aan de strips. Op de zolder verdieping zaten de striptekenaars en op eerste verdieping wordt gewerkt aan de film.

Tussen 1961 en 1971 wordt het kasteel grondig gerestaureerd.

Jonker ontvangt op zondag 10 Januari rond 12 uur visite en gaat met ze naar zijn woonruimte in het souterrain. Omwonende zien rook uit het kasteel komen en bellen de politie maar vergeten Jonker te waarschuwen. Een uur later slaan de vlammen uit het dak. Omwonenden halen nog kostbaarheden uit het brandende kasteel. Dit moet al snel gestaakt worden omdat het te gevaarlijk wordt. Het dak en de zoldervloer storten in zodat het vuur wild om zich heen kan grijpen op de eerste verdieping. Rond 16:00 was de brand onder controle.

Ondertussen zijn ramptoeristen uit de weide omtrek naar Nederhorst den Berg onderweg, wat een opstopping veroorzaakte op de provinciale weg. De op- en afritten worden afgesloten.

De klokken collectie van de heer Jonker is in één klap verwost en ook de Toonder Studio’s heeft te maken met de naweeen van de brand. Zo moeten de filmpjes van Loeke de Leeuw normaalgesproken een paar weken van tevoren aanwezig zijn. Dit word na de brand opgerekt tot enkle minuten.

De Harmine Wolters Stichting wordt opgericht die voortaan is belast met de zorg voor het kasteel.

Op 3 juni 1973 vind de heropening van het gerestaureerde kasteel plaats. De Harmine Wolters Stichting ontvangt een donatie van fl.2.200,-, het bedrag dat door de lokale bevolking is opgehaald. De totale restauratie heeft 1,5 miljoen gulden gekost. Belangrijke plafond en wandschilderingen zijn door de restauratieschilder Frits Pieters hersteld.

in 2022 wordt het kasteel van de Harmine Wolters Stichting gekocht door Stadsherstel Amsterdam met het doel er appartementen in te vestigen. [52, x].

Bron:

Zoek google zoekterm:   “Jan Lourens Jonker” site:https://www.historischekring.nl/

Nog checken, Werinon, canaon-nr, 2020/02, 14, 20, 23, 31, 32, 45, 47, 54, 62, 63, 64,  65, 67, 68, 70, 74, 85, 82, 89, 90, 91, 95, 97, 99, 102, 103,

Xx.

Hieronder een tijdlijn m.b.t. Jan Jonker, tussen ?? en ??:

◊ 1914, 25 April; Jan Lourens Jonker geboren te Amsterdam.

◊ 1938, 28 April; Jan Lourens Jonker getrouwd met Harmina Johanna Elizabeth Wolters te Amersfoort.

◊ yyyy, dd Mmmm;   Xx.

Stadsherstel Amsterdam eigenaar van kasteel Nederhorst (2022-heden).

Stadsherstel Amsterdam heeft kasteel Nederhorst in 2022 gekocht en wil er appartementen in vestigen. Tijdens de verbouwing zijn er ouder stenen gevonden waarop er opgravingen zijn gedaan. Tijdens de bezichtigingsdag op 14-06-2024 ben ik wezen kijken en heb onderstaande foto’s genomen. Er zijn verschillende stenen construcies gevonden en verschillende kleine voorwerpen en scherven. Voor de gevonden constructies moet nog nader onderzoek gedaan worden. We mochten alleen in de keuken kijken en daar hebben ze onder de kookplek een oudere kookplek gevonden voorlopig gedateerd rond 1740. Daar vlakbij een oudere kookplek die voorlopig gedateerd wordt op 1300 tot 1500 en er zijn 2 poeren gevonden, oude steunplekken, die duiden op een ander vroegere vorm van het kasteel.

Bronnen:

1. Boek: “De geschiedenis van Nederhorst den Berg” door J. Krol. Bron: Delpher.nl.
2. Werinon 14. Hoofdstuk: Nederhorst en het riddergeslacht van Wulven. Blz. 28 of 351. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
3. Boek: De Adellijke stichting van Nederhorst den Berg. Door Els N. G. Van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg. ◊◊ Alfer van Wulven geïdentificeerd als grondlegger van kasteel Nederhorst, begint op blz. 41. ◊◊ Kroniek van de ridders Van der Horst
   op Huijs Nederhorst, begint op blz. 53. ◊◊ Alfer III van der Horst met Belia van Braekel en Mabelia van den Woude
   op Huis Ter Horst, begint op blz. 75. ◊◊ Alfer IV van der Horst met Maria Hodenpijl op kasteel Ter Horst, begint op blz. 90. ◊◊ Alfer V van der Horst (ca. 1401 – 1466) en Otte van Beesde (ca. 1415 – 1469) op kasteel Ter Horst, begint op blz. 99. ◊◊ De wederwaardigheden van de laatste van der Horst, Alfer VI en zijn nageslacht in Varik, begint op blz. 107. Alfer VII van der Horst (ca. 1480-1535), begint op blz. 112.◊◊ Dirk van der Horst (ca.1483-1559) en Catharina van Varik, begint op blz. 113. ◊◊
4. Werinon 88. Hoofdstuk: Het korte leven van Alfer II van der Horst op Kasteel Ter Horst. Blz. 40. Door Els N. G. Van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
5. Werinon 89. Hoofdstuk: Alfer III van der Horst met Belia van Braeckel en Mabelia van den Woude op Huis Ter Horst. Blz. 37. Door Els N. G. Van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
6. Werinon 36. Hoofdstuk: ETYMOLOGIE VAN NEDERHORST DEN BERG, door: Jan Slor. Blz. 10 tm 13. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
7. Werinon 72. Hoofdstuk: Kasteel Nederhorst. De ridderhofstad. Blz. 32 tm 37. ◊◊ Godard van Reede. Ambachtsheer van Nederhorst (1612-1648). Blz. 38 tm 41. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
8. Werinon 69. Hoofdstuk: GODARD WILLEM BARON VAN TUYLL VAN SEROOSKERKE, HEER VAN WELLAND. HEER VAN NEDERHORST VAN 1692 TOT 1708. Blz. 25 tm 30. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
9. Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 3 (1914). P.J. Blok, P.C. Molhuysen. Bron: https://www.dbnl.org
10. Werinon 30. Hoofdstuk: GODARD VAN REEDE EN DE VREDE VAN MUNSTER, blz. 11 of 13. Door: Claudette Baar-de Weerd. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
11. Boek: Genealogie van het geslacht Wittert (Wittert van Hoogland en Emiclaer, Wittert van Valkenburg, Wittert van Colverschoten, Wittert van Bloemendael, Wittert van Westrum, Wittert van Bouckenburg, Wittert van der Aa) 1941. Bron Delpher.nl. Op blz 81 wordt Dorothea Pesser vrouw van Godard Willem van Tuyll van Serooskerke besproken met hun kinderen.
12. Boek: Het geslacht De Vos van Steenwijk. Genealogische en biografische aantekeningen. 1904. Blz. 02. Door: Roëll, H.H. Bron: Delpher.nl.
13. Werinon 51. Hoofdstuk: De hoeve ”Het Hemeltje” bij Overmeer (1805). Blz 30, papieren versie. Bron: Histroischekring Nederhorst den Berg.
14. Website: https://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/nijerwal.htm.
15. Werinon 31. Hoofdstuk: De buitenplaats “Stilhorn” in Nederhorst den Berg. Blz 18. Door: Els N.G. van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
16. Website: www.drentsarchief.nl, Artikel: “3.2. De familie De Vos van Steenwijk, 1658-1956 (Drents Archief)”. Met de stamboom van Jan Arent Godert de Vos van Steenwijk tot Nijerwal, Havixhorst, Hogenhof, Oldehof, Noordwelle, Zuidwelle, Serooskerke, Nederhorst den berg en Overmeer en de stamboom van Susanna Eleonora van Tuyll van Serooskerke en Welland, 1679-1750.
17. Website: https://www.amsterdam.nl/stadsarchief/themasites/amsterdam-slavernij/1802-firma-hope-co/.
18. Betreft: John Hope, blz 933 van deel 2. en Hans Hendrik van Haersma, blz 944. Boek: De Vroedschap van Amsterdam, 1578-1795. Bron: Huygens instrituut (toestemmig voor gebruik, 5-12-2022). Of Betreft Thomas Hope, blz 938. Boek: De Vroedschap van Amsterdam, 1578-1795. Bron: Delpher.nl.
19. Naam PDF: “Archief van de Firma Hope & Co. met verwante archiefvormers”. Door: A.M. Bendien en J.C.A. Blom. Toegangsnummer: 135 Periode 1679-1981. Link: faHope-Co.pdf (geneagraphie.com).
20. Wikipedia “https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_gedeputeerden_naar_de_Staten-Generaal“
21. Werinon 13. Hoofdstuk: HET OUDE VISSERSHUIS AAN DE HINDERDAM. Blz. 324-325. Door: Els N.G. van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
22. Werion 09. Hoofdstuk: Uit de kerkraad. Blz. 228-229. Door: J. Kloosterman-Dekker. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
23. Werion 58. Hoofdstuk: De pastorie van de Willibrord kerk in Nederhorst den Berg. Blz. 3-25. Door: Els N.G. van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
24. Wikipedia “Pruisische inval 1787“.
25. Tussen Vecht en Eem 19de jaargang nr 2, Juni 2001. Artikel: Henricus Rappardus, predikant (1754-1801), zakenman en ambachtsheer in Nederhorst den Berg. Blz 64 tm 77 (toestemmig voor gebruik, 13 jan 2023). Door: Els N.G. van Damme. Link: https://www.tussenvechteneem.nl/wp-content/uploads/2015/09/TVE2001-01.pdf (gebleven onderaan blz 75).
26. Werinon 43. Hoofdstuk “De zetel van het dorpsbestuur van
    Nederhorst den Berg sinds 1700″. Blz 4-18. Door: Els N. G. van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
27. Registratie geboorte Constantia Jacoba Agnes Warin, woonachtig Herengracht 200. Bron: Stadsarchief Amsterdam. Bevolkingsregister 1853-1863, Deel: 611, Periode: 1851-1863, Amsterdam, archief 5000, inventaris­num­mer 611, 18 november 1820, Bevolkingsregister 1853-1863. Link: Open archieven.nl.
28. Registratie geboorte Constantia Jacoba Agnes Warin, woonachtig Herengracht 542. Bron: Stadsarchief Amsterdam. Population register 1874-1893. Part: 1746, Period: 1874-1893, Amsterdam, archive 5000, November 18, 1820, Bevolkingsregister 1874-1893. Link: Open archieven.nl.
29. Werinon 07. Hoofdstuk “JA, DIE BRUG …..”. Blz 12 (digitaal) of 162. Door: G. Verheul. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
30. Betreft: Bewoners kasteel Nederhorst. Blz. 356-tm 372. Boek: “Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtsche ridderhofsteden en heerlijkheden” deel 2. Door: E.B.F.F. Wittert van Hoogland. Website: Delher.nl.
31. Huwelijk Jacob Nicolas Warin en Maria Cornelia Witsen Elias. Website: Openarchiven.nl.
32. Werinon 88. Hoofdstuk: Doleantie in Nederhorst den Berg. Blz. 21-24. Door Gerard Baar. En Hoofdstuk: De leer en het leven – een geschiedenis. Opstand op Den Berg en ontslag van een tuinbaas. Blz. 25-37. Door: Henk Strietman.  Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
33. Werinon 88. Hoofdstuk: Cees van Huisstede, een man die niet van ophouden weet (1). Blz. 12-14. Door Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
34. Werinon 96. Hoofdstuk: Brief van een dokterszoon. Blz. 36-37. Door: Ruurd Wartena. Bron Historische kring Nederhorst den Berg.
35. Werinon 51. Hoofdstuk: De ”Lindenhoeve” aan de Hinderdam. Blz 34-47.  Door: Els N.G. van Damme. Bron: Historischekring Nederhorst den Berg.
36. Werinon 48. Hoofdstuk: “DE LAARS”, EEN 17e EEUWS HUIS AAN DE VOORSTRAAT IN NEDERHORST DEN BERG. Blz 12-25.  Door: Els N.G. van Damme. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
37. Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtsche ridderhofsteden en heerlijkheden dl 2.  Door: E.B.F.F. Wittert van Hoogland. Archiefnr: 407647120. Bron: Delpher.
38. Eenige kwartieren van de kinderen van Everardus Bonifacius François Frederik Wittert van Hoogland en Christina Helena Snouckaert van Schauburg. Door: E.B.F.F. Wittert van Hoogland. Archiefnr: PPN 429873107. Bron: Delpher.
39. Werinon 30. Hoofdstuk: VAN DE KAART (foto op de omslag). Blz 10.  Door: Ruud Verkaik .. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
40. Werinon 12. Hoofdstuk: Muzien in de tent. Blz 15-22 of 293-300.  Door: Jan Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
41. Werinon 34. Hoofdstuk: SLUUUUUUUUUMP! (deel 2/3). Blz 19-20.  Door: Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
42. Werinon 70. Hoofdstuk: “WAT IEDEREEN MOET WETEN VAN NEDERHORST DEN BERG” De canon van Nederhorst den Berg is op komst. Blz 23-29.  Door: Els van Damme / Jan Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
43. Werinon 33. Hoofdstuk: SLUUUUUUUUUMP! (deel 1/3. Blz 22-24.  Door: Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
44. Werinon 92. Thema nummer: Levensboek – Doot ende begraven Blz 210. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
45. Krant: Limburger koerier : provinciaal dagblad van 09-07-1935. Archiefnr: PPN832453390-Num158. Bron: Delpher.nl;
46. Krant: De Gooi- en Eemlander van 25-05-1929. Archiefnr: PPN832401439-Num121. Bron: Delpher.nl;
47. Werinon 89. Hoofdstuk: Cees van Huisstede, een man die niet van ophouden weet. Blz 24-27.  Door: Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
48. Genealogieonline – Frederik Otto Graaf van Bylandt (1874-1948).
49. Werinon 35. Hoofdstuk: SLUUUUUUUUUMP! (slot 3/3). Blz 28-32.  Door: Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
50. Werinon 47. Hoofdstuk: VIJFTIG JAAR TERUG HERFST IN NEDERHORST DEN BERG. Een verhaal uit 1952. Blz 11-23.  Door: Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
51. Werion 103. Hoofdstuk: Een naar voren gehaalde schoolfoto. Blz. 25- 27. Door: Gerard Baar. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.
52. Werinon 99. Hoofdstuk: De Toonder Studio’s – de bekendste huurder van het kasteel in Nederhorst den Berg. Blz 23-28.  Door: Coen Meerbeek. Bron: Historische kring Nederhorst den Berg.

Verschillende Bewoners van kasteel Nederhorst (vervolg).

In 1692 is het kasteel overgegaan op de Zeeuwse familie van Tuyll van Serooskerke. De familie bezat het kasteel tussen 1692 en 1757.

Hierna is het kasteel een paar keer redelijk snel van hand tot hand gegaan. Een van de eigenaren in die tijd was o.a. de heer John Hope (1737-1784) een koopman en bankier en bekend van Huis Hope & Co. gevestigd aan de Keizersgracht 444-446 in Amsterdam. John Hope vluchtte voor de Fransen naar Engeland. Hierdoor heeft predikant Henricus Rappardus (1728-1807) het zeggenschap over het kasteel gekregen.

Bijna de hele 19de eeuw hebben de freules Warin in het kasteel gewoond, “Jkvr. Constantia Jacoba Agnes Warin” (1820-1902). Zij heeft samen met haar zuster Clara Wilhelmina Elisabeth Warin (1819-1899) veel betekend voor de Bergse gemeenschap. Ze hebben donaties gedaan aan de WILLIBRORD KERK. In de kerk zit ook een muurversiering met hun gezichten. Ook hebben zij de Warin school opgericht. Hierna kwam het kasteel in handen van hun neef baron Godert Jacob Karel van Lynden (1886-1964). Hij erft het kasteel van de tantes Warin, op zijn 16de en in de beginjaren heeft hij er met zijn vader Alexander Frederik baron van Lynden (1856-1931) gewoond. Godert Jacob Karel van Lynden heeft kleine veranderingen doorgevoerd aan het kasteel. Ook zorgde hij voor elektrischtieit  voor het dorp door in het koetshuis een generator te laten draaien. Volgens Wikipdia blijkt dat de heer G. J. K van Lynden tijdens de oorlogsjaren, van 1944 burgemeester was in Baarn.

Het kasteel gaat over op Frederik Otto Graaf van Bylandt (1874-1948)

Tijdens de 2de wereld oorlog hebben er verschillende mensen gewoond die door de oorlog hun huis waren kwijt geraakt.

Na de tweede wereldoorlog is het kasteel verwaarloosd en sloop dreigde. Door de inzet van de heer Jan Lourens Jonker (1914-2002) is het kasteel er weer bovenop gekomen. Zelfs ondanks een felle brand op 10 januari 1971, waarbij de klokken verzameling van wel 1000 klokken en de archieven verloren gingen, is het kasteel letterlijk in 1973 uit het as herrezen.

Tijdens het bezit van de heer Jan Lourens Jonker hebben de Toonderstudio’s van 1966 de helft van het kasteel gehuurd. Dus ook gedurende de brand. De Toonder studio’s bleven tot 2002 actief op het terrein van het kasteel. In die tijd gaven zo stripboeken uit van Ollie B. Bommel en hebben daar ook ook de film Ollie B. Bommel, “Als je begrijpt wat ik bedoel” gemaakt. Vandaar ook de naam Bommelstein voor kasteel Nederhorst.

Andere producties van de Toonderstudio’s zijn:
Loekie de leeuw, die was in korte filmpjes tussen de ster reclames te zien (kijkje achter de schermen bij het maken van Loeki de leeuw).

Ook gemaakt door de mederwerkens van de Toonderstudio’s (Joop Geesink 1913-1984) is Carnaval Festival, dat staat in de Efteling.

De Reevaart

Het initiatief voor de Reevaart werd genomen door Godard van Reede (1588-1648) hij laat tussen 1629 en 1632 de Reevaart graven.
De Reevaart is in 2 delen gegraven. Het eerst deel, van het kasteel richting Vreeland, zodat schepen tot bij het kasteel konden komen. Hierna is het deel richting Weesp gegraven. Nadat de Reevaart open ging, in 1632, werd er goed gebruik van gemaakt. Dit komt omdat de Reevaart, voor betaling (tol), een kronkel in de Vecht afsneed; hierdoor werd de Reevaart ook wel de nieuwe Vecht genoemd. Door de Reevaart ontstond ook een eiland, dat wat tegenwoordig ook het eiland heet. Door een dubbelle klapbrug bleef het eiland toch bereikbaar. Ik denk niet dat Nigtevecht blij was met de Reevaart. Want waar de Reevaart voor Nederhorst welvaart bracht zal het voor Nigtevecht vooral isolement hebben gebracht. Voor de stad Utrecht betekende de Reevaart ook een snellere aanvoer van goederen. Dit was ook de reden dat zij een deel van de onderhoudskosten van de brug op zich namen. De tol was voor de leenheer van Nederhorst. Na het intreden van de stoomboot en opening van het Merwedekanaal, tegenwoordig het Amsterdam-Rijnkanaal, is de economische betekenis van de Reevaart verdwenen. Alleen de lokale shippers gebruikte de Reevaart nog. De middenstand kreeg het moeilijk. Nederhorst den Berg verloor veel bedrijvigheid. Op 10 september 1952 is de Reevaart gesloten voor vaarverkeer. Hierna is de Reevaart in 2 delen gedempt en was in 1979 zo goed als helemaal verdwenen. Alleen het haventje langs de Dammerweg aan de kan van Vreeland is nog een klein overblijfsel van de Reevaart.

Tegenwoordig gaan er weer stemmen op om de Reevaart of nieuwe Vecht, terug te krijgen in Nederhorst den Berg, zie stichting Nieuwe Vecht. Ik persoonlijk denk niet dat dit meer haalbaar is met het huidige verkeer. Maar misschien zoiets als het stroompje in Levico in Italië, zou wel mogelijk zijn.

Extra info Reevaart:
Video van zandwinning in de spiegelplas en drooglegging van de Reevaart.

Bron(en):
◊ Werinon 19. Arikel: “DE KEULSE VAART EN DE BERGSE BRUG”, blz. 499-509. Door: Jan Baar. Bron: Historischekring Nederhorst den Berg.

Bron Kasteel Nederhorst:
Werinon 30, Historische kring, blz 11 tm 13, Godard van Rede en de vrede van Munster.
Werinon 45, Historische kring
Werinon 72, Historische kring